કોકિલાક્ષ (એસ્ટેરાકાંથા લોંગિફોલિયા)

જડીબુટ્ટી કોકિલાક્ષને રસાયણિક ઔષધિ (કાયાકલ્પ કરનાર) તરીકે ગણવામાં આવે છે.^(HR/1)

તેને આયુર્વેદમાં ઇક્ષુરા, ઇક્ષુગંધા, કુલી અને કોકિલાશા કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે “ભારતીય કોયલ જેવી આંખો.” આ છોડના પાંદડા, બીજ અને મૂળનો ઉપયોગ ઔષધીય હેતુઓ માટે થાય છે, અને તેનો સ્વાદ થોડો કડવો હોય છે. કોકિલાક્ષા પુરુષો માટે ફાયદાકારક છે અને ટેસ્ટોસ્ટેરોનનું સ્તર વધારીને ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શનની સારવારમાં મદદ કરે છે. તેના કામોત્તેજક ગુણધર્મોને લીધે, તે જાતીય સહનશક્તિને પણ વેગ આપે છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મોને લીધે, કોકિલાક્ષા ઇન્સ્યુલિન-ઉત્પાદક કોષોને નુકસાન ઘટાડીને રક્ત ખાંડના સંચાલનમાં પણ મદદ કરે છે. તેના વાટા-પિટ્ટાના સંતુલન લાક્ષણિકતાને લીધે, આયુર્વેદ મુજબ, કોકિલાક્ષ પાવડર પાણી સાથે લેવાથી સંધિવા લક્ષણોની સારવારમાં મદદ મળે છે. તેની મ્યુટ્રલ (મૂત્રવર્ધક) લાક્ષણિકતાને લીધે, કોકિલાક્ષ પાવડર પેશાબના ઉત્પાદનમાં વધારો કરીને પેશાબની વિકૃતિઓના સંચાલનમાં પણ મદદ કરે છે.

કોકિલાક્ષ તરીકે પણ ઓળખાય છે :- એસ્ટરકાંથા લોંગિફોલિયા, કુલેખારા, ઇખારો, તાલમાખાના, નિર્મુલ્લી, કોલાવુલીકે, કોલાવાંકે, વાયલકુલ્લી, નિર્ચુલ્લી, તાલિમાખાના, કોઈલેખા, કોઈલરેખા, નિર્મુલે, નેરુગોબી, ગોલમિડી તાલમાખાના, કુલી

કોકિલાક્ષા માંથી મળે છે :- છોડ

કોકિલાક્ષ ના ઉપયોગો અને ફાયદા:-

કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાંથા લોન્ગીફોલીયા) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે દર્શાવેલ છે.^(HR/2)

• પુરુષ જાતીય તકલીફ : “પુરુષોની જાતીય તકલીફ કામવાસનાની ખોટ, અથવા જાતીય પ્રવૃત્તિમાં જોડાવાની ઇચ્છાના અભાવ તરીકે પ્રગટ થઈ શકે છે. તે પણ શક્ય છે કે ટૂંકા ઉત્થાનનો સમય હોય અથવા જાતીય પ્રવૃત્તિ પછી તરત જ વીર્ય સ્ત્રાવ થાય. આને “અકાળ સ્ખલન” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. “અથવા “વહેલા સ્રાવ.” કોકિલાક્ષા પુરૂષોની જાતીય તકલીફ સુધારવામાં તેમજ સહનશક્તિ સુધારવામાં મદદ કરે છે. આ તેના કામોત્તેજક (વાજીકરણ) ગુણધર્મોને કારણે છે. ટીપ્સ: a. 1/4 થી 1/2 ચમચી કોકિલાક્ષ પાવડર માપો . b. થોડું મધ અથવા દૂધ નાખો. c. લંચ અને ડિનર પહેલાં અને પછી ખાઓ. d. શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે, ઓછામાં ઓછા 1-2 મહિના સુધી ચાલુ રાખો.”
• કુપોષણ : આયુર્વેદમાં કુપોષણને કારષ્ય બીમારી સાથે જોડવામાં આવે છે. આ વિટામિનની ઉણપ અને ખરાબ પાચનને કારણે થાય છે. કોકિલાક્ષાનો નિયમિત ઉપયોગ કુપોષણના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. આ તેના બાલ્યા (તાકાત સપ્લાયર) લક્ષણને કારણે છે, જે શરીરને શક્તિ પ્રદાન કરે છે. કોકિલાક્ષ તાત્કાલિક ઊર્જા આપે છે અને શરીરની કેલરીની જરૂરિયાતોને સંતોષે છે. a એક ચતુર્થાંશથી અડધી ચમચી કોકિલાક્ષા પાવડર લો. b થોડું મધ અથવા દૂધ નાખો. c લંચ અને ડિનર પહેલા અને પછી તેને ખાઓ. ડી. શ્રેષ્ઠ પરિણામો માટે, ઓછામાં ઓછા 1-2 મહિના સુધી ચાલુ રાખો.
• સંધિવા : જ્યારે દૈનિક ધોરણે લેવામાં આવે છે, ત્યારે કોકિલાક્ષા સંધિવાનાં લક્ષણોમાં ઘટાડો કરવામાં મદદ કરે છે. સંધિવા એ એક પીડાદાયક ચયાપચયની બીમારી છે જે સાંધામાં બળતરા અને યુરિક એસિડનું નિર્માણ કરે છે. સંધિવાને આયુર્વેદમાં વાતરક્ત તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ એ હકીકતને કારણે છે કે મુખ્ય દોષ એ વાત છે, જે રક્ત (રક્ત) પર અસર કરે છે. તેના વાટ-પિટ્ટાના સંતુલન ગુણધર્મોને લીધે, કોકિલાક્ષ સંધિવાના લક્ષણોમાં રાહત આપે છે.

Video Tutorial

કોકિલાક્ષનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેતી રાખવી:-

ઘણા વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાન્થા લોન્ગીફોલિયા) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતીઓ રાખવી જોઈએ.^(HR/3)

• કોકિલાક્ષા લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાન્થા લોંગિફોલિયા) લેતી વખતે નીચેની વિશેષ સાવચેતીઓ રાખવી જોઈએ.^(HR/4)

  • સ્તનપાન : નર્સિંગ દરમિયાન, કોકિલાક્ષા ટાળવી જોઈએ અથવા ફક્ત તબીબી દેખરેખ હેઠળ ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
  • ગર્ભાવસ્થા : ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન કોકિલાક્ષા ટાળો અથવા ફક્ત તબીબી દેખરેખ હેઠળ ઉપયોગ કરો.

  કોકિલાક્ષા કેવી રીતે લેવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાન્થા લોંગિફોલિયા) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.^(HR/5)

  • Kokilaksha Powder : ચોથા ભાગથી અડધી ચમચી કોકિલાક્ષા પાવડર લો. તેમાં મધ અથવા દૂધ ઉમેરો, તેને લંચ અને ડિનર પછી લો.
  • Kokilaksha Kwath : અડધીથી એક ચમચી કોકિલાક્ષ પાવડર લો. બે કપ પાણી ઉમેરી ઉકાળો. પાંચથી દસ મિનિટ રાહ જુઓ અથવા જ્યાં સુધી વોલ્યુમ અડધો કપ ન થાય ત્યાં સુધી રાહ જુઓ. આ કોકિલાક્ષા ક્વાથ છે. આ ક્વાથના બેથી ત્રણ ચમચી લો અને તે જ માત્રામાં પાણી ઉમેરો. પ્રાધાન્ય ભોજન પછી દિવસમાં એકથી બે વખત પીવો.
  • Kokilaksha Capsule : કોકિલાક્ષની એકથી બે ગોળી લેવી. તેને દિવસમાં એકથી બે વખત ગરમ પાણીથી ગળી લો.

  કોકિલાક્ષા કેટલી લેવી જોઈએ:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાન્થા લોન્ગીફોલિયા) ને નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવી જોઈએ.^(HR/6)

  • Kokilaksha Powder : એક ચોથા ભાગથી અડધી ચમચી દિવસમાં બે વખત.
  • Kokilaksha Capsule : એક થી બે કેપ્સ્યુલ દિવસમાં બે વાર.

  કોકિલાક્ષની આડ અસરો:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, કોકિલાક્ષા (એસ્ટેરાકાન્થા લોંગિફોલિયા) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.^(HR/7)

  • આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.

  કોકિલાક્ષને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-

  Question. શું કોકિલાક્ષા પાવડર બજારમાં ઉપલબ્ધ છે?

  Answer. હા, કોકિલાક્ષા પાવડર બજારમાં વિવિધ બ્રાન્ડ નામો હેઠળ વેચાય છે.

  Question. શું કોકિલાક્ષા ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે સારી છે?

  Answer. હા, કોકિલાક્ષા ડાયાબિટીસના નિયંત્રણમાં મદદ કરી શકે છે. કોકિલાક્ષ એ એન્ટીઑકિસડન્ટ છે જે ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા કોષોમાંથી ઇન્સ્યુલિન સંશ્લેષણને પ્રોત્સાહન આપે છે. આના પરિણામે લોહીમાં શર્કરાનું સ્તર ઘટાડવામાં તે અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે.

  Question. શું કોકિલાક્ષ યકૃત માટે સારું છે?

  Answer. કોકિલાક્ષ લીવર માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. તે દવા પ્રેરિત યકૃત નુકસાન સામે યકૃત રક્ષણ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. કોકિલાક્ષા યકૃતના કેન્સરને રોકવામાં પણ મદદ કરી શકે છે.

  Question. શું કોકિલાક્ષા શુક્રાણુઓની સંખ્યામાં વધારો કરે છે?

  Answer. હા, કોકિલાક્ષા શુક્રાણુઓની સંખ્યાના સંચાલનમાં મદદ કરી શકે છે. શુક્રાણુઓના ઉત્પાદનમાં સુધારો કરવા માટે તે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. તે ટેસ્ટોસ્ટેરોનનું સ્તર વધારીને જાતીય પ્રવૃત્તિમાં પણ સુધારો કરે છે.

  Question. શું કોકિલાક્ષા એનિમિયા માટે સારી છે?

  Answer. હા, કોકિલાક્ષા એનિમિયાની સારવારમાં ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. બ્લડ પેરામીટર્સ, બ્લડ આયર્ન અને અસ્પષ્ટ લાલ રક્ત કોશિકાઓ કોકિલાક્ષ અર્કથી લાભ મેળવી શકે છે.

  Question. શું Kokilaksha નો ઉપયોગ કમળો માટે કરી શકાય છે?

  Answer. હા, કારણ કે તે પિત્ત સ્ત્રાવને પ્રોત્સાહન આપે છે, કોકિલાક્ષાનો ઉપયોગ કમળાની સારવાર માટે થઈ શકે છે. તે લીવરને તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને લિવર-રક્ષણાત્મક ગુણધર્મોને કારણે મુક્ત રેડિકલ નુકસાનથી પણ રક્ષણ આપે છે.

  કમળો એક એવી સ્થિતિ છે જે ત્યારે થાય છે જ્યારે પિત્ત દોષ સંતુલિત ન હોય, અને તે શરીરના તાપમાનમાં વધારો તેમજ આંતરિક નબળાઈનું કારણ બની શકે છે. તેના પિત્ત સંતુલન અને સીતા (ઠંડી) લાક્ષણિકતાઓને કારણે, કોકિલાક્ષ કમળાની સારવાર કરે છે અને શરીરનું તાપમાન ઘટાડે છે. તેની બાલ્ય (શક્તિ પ્રદાતા) અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) લાક્ષણિકતાઓને લીધે, તે શક્તિ પણ આપે છે અને સામાન્ય શારીરિક સ્વાસ્થ્યને જાળવી રાખે છે. ટિપ્સ 1. 14 થી 12 ચમચી કોકિલાક્ષા પાવડર માપો. 2. થોડા મધ અથવા દૂધ સાથે ટોસ. 3. લંચ અને ડિનર પહેલા અને પછી તેને ખાઓ.

  Question. ઝાડા માટે કોકિલાક્ષના ફાયદા શું છે?

  Answer. કોકિલાક્ષના જલીય પાંદડાના અર્કની એન્ટિમોટિલિટી વિશેષતા ઝાડાના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. તે જઠરાંત્રિય માર્ગ દ્વારા ખોરાકના પ્રવાહને ધીમો કરીને ઝાડાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.

  “અતિસાર એ ત્રણ દોષોના અસંતુલનને કારણે થતી સ્થિતિ છે, ખાસ કરીને વાત દોષ. આ અમા (અપચોને કારણે શરીરમાં રહેલું ઝેર) ની રચનાનું કારણ બને છે અને આંતરડામાં પાણીયુક્ત સામગ્રીને વધારે છે, પ્રવાહીની આવૃત્તિમાં વધારો કરે છે. અથવા અર્ધ-પ્રવાહી સ્ટૂલ પેસેજ. તેના વાટ સંતુલન અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) લાક્ષણિકતાઓને લીધે, કોકિલાક્ષ આ બિમારીને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ લક્ષણોમાં ઘટાડો અને વારંવાર આંતરડાની ગતિને રોકવામાં મદદ કરે છે. ટીપ્સ 1. અડધાથી એક લો કોકિલાક્ષા પાવડરની ચમચી. 2. 2 કપ પાણી ઉકળવા માટે લાવો. 3. 5-10 મિનિટ રાહ જુઓ, અથવા વોલ્યુમ ઘટીને 12 કપ થાય ત્યાં સુધી. 4. હેલો, મારું નામ કોકિલાક્ષા ક્વાથ છે. 5. એક-બે લો. ક્વાથના ચમચી. 6. તેને સમાન પ્રમાણમાં પાણી ભરો. 7. દિવસમાં એક કે બે વાર પીવો, ખાસ કરીને જમ્યા પછી.”

  Question. કોકિલાક્ષા પાવડરનો ઉપયોગ શું છે?

  Answer. કોકિલાક્ષ પાઉડરમાં ઘણી બધી ઉપચારાત્મક ગુણધર્મો છે. આયર્નનું પ્રમાણ વધુ હોવાને કારણે તે એનિમિયાની સારવારમાં ફાયદાકારક છે. તેની એન્ટિપ્રાયરેટિક પ્રવૃત્તિ શરીરનું તાપમાન ઘટાડીને તાવના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. તેના કામોત્તેજક ગુણધર્મો જાતીય ઇચ્છા વધારવામાં મદદ કરે છે. તેના એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણધર્મોને કારણે, તેનો ઉપયોગ મૂત્રાશયના ચેપની સારવાર માટે પણ થઈ શકે છે.

  કોકિલાક્ષ પાઉડર પેશાબની સમસ્યાઓ જેવી કે રીટેન્શન, બર્નિંગ અને વાટ-પિત્ત દોષના અસંતુલનથી થતા ચેપમાં મદદ કરે છે. તેની મ્યુટ્રાલ (મૂત્રવર્ધક) લાક્ષણિકતાને લીધે, કોકિલાક્ષ વાટ-પિત્ત દોષને સંતુલિત કરે છે અને પેશાબના આઉટપુટને ઉત્તેજિત કરે છે. તેના વૃષ્ય (કામોત્તેજક) કાર્યને લીધે, કોકિલાક્ષ પાવડર આંતરિક અથવા જાતીય નબળાઈ માટે પણ ઉપયોગી છે, અને તેની રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણધર્મ એકંદર આરોગ્યને વધારે છે.

  Question. શું ઉધરસ માટે Kokilaksha નો ઉપયોગ કરી શકાય છે?

  Answer. ઉધરસમાં કોકિલાક્ષના મહત્વને સમર્થન આપવા માટે અપૂરતા વૈજ્ઞાનિક ડેટા હોવા છતાં, તેના પાંદડા ઉધરસના નિયંત્રણમાં મદદ કરી શકે છે.

  કોકિલાક્ષના પાનનો ઉપયોગ કફની સારવાર માટે કરી શકાય છે. આયુર્વેદ દાવો કરે છે કે કફ એક એવી સ્થિતિ છે જે કફ દોષમાં અસંતુલનને કારણે થાય છે. તેના રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણધર્મોને કારણે, કોકિલાક્ષ કફના નિયંત્રણમાં મદદ કરી શકે છે. તે લક્ષણોમાં ઘટાડો અને ઉધરસને રોકવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું કોકિલાક્ષા લોહીની વિકૃતિઓ માટે સારી છે?

  Answer. આયર્નની હાજરીને કારણે, કોકિલાક્ષાનો ઉપયોગ એનિમિયા જેવી રક્ત સમસ્યાઓની સારવાર માટે થઈ શકે છે. તે લોહીમાં હિમોગ્લોબિનનું સ્તર અને રક્ત સંબંધિત અન્ય પરિબળોને નિયંત્રિત કરે છે.

  હા, પિત્ત દોષના અસંતુલનને કારણે થતા લોહીના રોગોની સારવારમાં કોકિલાક્ષા ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. તેના પિત્ત સંતુલન અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) લાક્ષણિકતાઓને કારણે, કોકિલાક્ષ રક્ત સમસ્યાઓના સંચાલનમાં અને એકંદર આરોગ્યની જાળવણીમાં મદદ કરે છે. ટીપ્સ 1. 1-2 કોકિલાક્ષા ગોળીઓ લો. 2. તેને દિવસમાં 1-2 વખત નવશેકા પાણી સાથે લો.

  SUMMARY

  તેને આયુર્વેદમાં ઇક્ષુરા, ઇક્ષુગંધા, કુલી અને કોકિલાશા કહેવામાં આવે છે, જેનો અર્થ થાય છે “ભારતીય કોયલ જેવી આંખો.” આ છોડના પાંદડા, બીજ અને મૂળનો ઉપયોગ ઔષધીય હેતુઓ માટે થાય છે, અને તેનો સ્વાદ થોડો કડવો હોય છે.