શિલાજીત (અસ્ફાલ્ટમ પંજાબીનમ)

શિલાજીત એ ખનિજ-આધારિત અર્ક છે જે આછા બદામીથી કાળાશ પડતા બદામી સુધીના રંગમાં હોય છે.^(HR/1)

તે ચીકણી સામગ્રીથી બનેલું છે અને હિમાલયના ખડકોમાં જોવા મળે છે. હ્યુમસ, કાર્બનિક છોડના ઘટકો અને ફુલવિક એસિડ શિલાજીતમાં જોવા મળે છે. તાંબુ, ચાંદી, જસત, આયર્ન અને સીસું તેમાં મળી આવતા 84 થી વધુ ખનિજોમાં સામેલ છે. શિલાજીત એ એક હેલ્થ ટોનિક છે જે જાતીય સહનશક્તિને વેગ આપે છે અને એનર્જી લેવલમાં પણ વધારો કરે છે. આ ડાયાબિટીસ-સંબંધિત ક્રોનિક થાક, થાક, સુસ્તી અને થાકના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. શિલાજીત ટેસ્ટોસ્ટેરોનના સ્તર અને પુરૂષ પ્રજનનક્ષમતા વધારવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. તે એનિમિયા અને મેમરી લોસમાં પણ મદદ કરી શકે છે.

શિલાજીત તરીકે પણ ઓળખાય છે :- આસ્ફાલ્ટમ પંજાબીનમ, બ્લેક બિટ્યુમેન, મિનરલ પિચ, મેમિયા, સિલાજત, શિલાજાતુ, સિલાજાતુ, કાનમંડમ, સાયલેયા શિલાજા, શિલાધાતુજા, શિલામાયા, શિલાસવેડા, શિલાનિર્યાસા, અસ્મજા, અસ્મજાતુકા, ગિરિજા, અદ્રિજા, ગેરેયા

શિલાજીત પાસેથી મળેલ છે :- ધાતુ અને ખનિજ

શિલાજીત ના ઉપયોગો અને ફાયદા:-

કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, Shilajit (Asphaltum punjabinum) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે પ્રમાણે ઉલ્લેખિત છે.^(HR/2)

• થાક : જ્યારે તમારા શરીરના કોષો પૂરતી ઉર્જા બનાવતા નથી, ત્યારે તમે થાકી જાઓ છો. શિલાજીત એક કાયાકલ્પ કરનાર છે જે શારીરિક કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરે છે અને થાક દૂર કરે છે. આ ફુલવિક અને હ્યુમિક એસિડની હાજરીને કારણે છે, જે કોષોમાં મિટોકોન્ડ્રિયા દ્વારા ઊર્જાના ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે.
  શિલાજીત તમને તમારા રોજિંદા જીવનમાં થાકને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. થાક એ થાક, નબળાઈ અથવા ઉર્જાનો અભાવ છે. થાકને આયુર્વેદમાં ‘ક્લામા’ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, અને તે કફ દોષમાં અસંતુલનને કારણે થાય છે. શિલાજીતનું બાલ્ય (મજબુત બનાવવું) અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણો થાકને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. તે કફને સંતુલિત કરીને થાકને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. 1. જમ્યા પછી 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ હૂંફાળા દૂધ સાથે લો. 2. શ્રેષ્ઠ અસરો માટે, આ 2-3 મહિના માટે દિવસમાં એકવાર કરો.
• અલ્ઝાઇમર રોગ : શિલાજીત અલ્ઝાઈમર રોગના જોખમને ઓછું કરવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. અલ્ઝાઈમરના દર્દીઓમાં એમીલોઈડ બીટા પ્રોટીન નામના પરમાણુનું ઉત્પાદન વધે છે, જેના પરિણામે મગજમાં એમીલોઈડ તકતીઓ અથવા ક્લસ્ટરો બને છે. એક અધ્યયન અનુસાર, શિલાજીતમાં રહેલું ફુલવિક એસિડ મગજમાં એમીલોઇડ પ્લેક્સના ઉત્પાદનને રોકવામાં મદદ કરી શકે છે. પરિણામે, શિલાજીત અલ્ઝાઈમર રોગની સારવાર માટે આશાસ્પદ બની શકે છે.
  અલ્ઝાઈમર રોગ એ એક બદલી ન શકાય તેવી ચેતાની સ્થિતિ છે જે લોકોની ઉંમર વધવાની સાથે અસર કરે છે. યાદશક્તિમાં ઘટાડો અને વર્તનમાં ફેરફાર એ અલ્ઝાઈમર રોગના બે લક્ષણો છે. શિલાજીત વાટ દોષને સંતુલિત કરે છે, જે અલ્ઝાઈમર રોગના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. તેની રસાયણ (કાયાકલ્પ) અસર પણ છે, જે નર્વસ સિસ્ટમની નબળાઈને ઘટાડે છે અને કાર્યમાં વધારો કરે છે. 1. 2-4 ચપટી શિલાજીત પાવડર લો અને તેને એકસાથે મિક્સ કરો. 2. તેને મધ અથવા હૂંફાળા દૂધ સાથે મિક્સ કરો. 3. દિવસમાં બે વાર જમ્યા પછી લો.
• શ્વસન માર્ગ ચેપ : શિલાજીત શ્વસન ચેપની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે, જે ખાસ કરીને યુવાનોમાં સામાન્ય છે. શિલાજીતની એન્ટિવાયરલ ક્ષમતા, એક અભ્યાસ મુજબ, એચઆરએસવી સામે કામ કરી શકે છે, એક વાયરસ જે બાળકોમાં શ્વસન માર્ગના ચેપનું કારણ બને છે.
  શિલાજીત શ્વસન માર્ગમાં અવરોધ દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. કારણ કે વાટ અને કફ એ શ્વસન સમસ્યાઓ સાથે સંકળાયેલા મુખ્ય દોષો છે, આ કેસ છે. ફેફસાંમાં, વિકૃત વાતા અવ્યવસ્થિત કફ દોષ સાથે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરે છે, શ્વસન માર્ગને અવરોધે છે. શિલાજીત વાટ અને કફના સંતુલન તેમજ શ્વસન માર્ગમાં અવરોધોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. તેની રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણધર્મ બીમારી સામે લડવા માટે પ્રતિરક્ષા વધારવામાં પણ મદદ કરે છે. 1. 2-4 ચપટી શિલાજીત પાવડર લો અને તેને એકસાથે મિક્સ કરો. 2. તેને એક બાઉલમાં મધ સાથે મિક્સ કરો. 3. દિવસમાં બે વાર જમ્યા પછી લો.
• કેન્સર : કેન્સર કીમોથેરાપી દરમિયાન ઉત્પન્ન થતા મુક્ત રેડિકલમાં ગાંઠ કોષની નિકટતામાં સામાન્ય કોષોને નુકસાન પહોંચાડવાની ક્ષમતા હોય છે. આના પરિણામે કેન્સરની સારવાર વધુ મુશ્કેલ બની છે. શિલાજીતમાં ફુલવિક અને હ્યુમિક એસિડ હોય છે, જે એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો ધરાવે છે અને મુક્ત રેડિકલને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ કેન્સર ઉપચાર દરમિયાન અગવડતા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
  કેન્સરને આયુર્વેદમાં દાહક અથવા બિન-બળતરા સોજા તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે અને તેને ‘ગ્રંથિ’ (નાના નિયોપ્લાઝમ) અથવા ‘અર્બુદા’ (મોટા નિયોપ્લાઝમ) (મુખ્ય નિયોપ્લાઝમ) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જ્યારે કેન્સરની વાત આવે છે, ત્યારે ત્રણ દોષો, વાત, પિત્ત અને કફ, હાથમાંથી નીકળી જાય છે. આ સેલ સંચારમાં ભંગાણનું કારણ બને છે, પરિણામે પેશીઓનો નાશ થાય છે. શિલાજીતનું બાલ્ય (મજબુત બનાવવું) અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) લક્ષણો પરસ્પર સંકલન વિકસાવવામાં અને પેશીઓને થતા નુકસાનને રોકવામાં મદદ કરે છે.
• હેવી મેટલ ટોક્સિસિટી : શિલાજીતમાં ફુલ્વિક અને હ્યુમિક એસિડની હાજરી, જે પ્રકૃતિમાં છિદ્રાળુ છે, તે ડિટોક્સિફિકેશનમાં મદદ કરી શકે છે. તેઓ શરીરમાં બનેલા ખતરનાક રસાયણો અને પ્રદૂષકોને શોષી લે છે અને દૂર કરે છે, જેમાં લીડ અને પારો જેવી ભારે ધાતુઓનો સમાવેશ થાય છે.
• હાયપોક્સિયા (પેશીઓમાં ઓછો ઓક્સિજન) : હાયપોક્સિયા એ એવી પરિસ્થિતિ છે જેમાં શરીર અથવા શરીરના ભાગો પૂરતા પ્રમાણમાં ઓક્સિજનથી વંચિત હોય છે. આ શરીરમાં લોહીની અછત અથવા પૂરતા પ્રમાણમાં ઓક્સિજન વહન કરવામાં લોહીની અસમર્થતાને કારણે હોઈ શકે છે. શિલાજીતમાં ફુલવિક એસિડ હોય છે, જે લોહીના ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે અને લોહીની ઓક્સિજન વહન કરવાની ક્ષમતામાં વધારો કરે છે. પરિણામે, તે હાયપોક્સિયાને રોકવામાં મદદ કરે છે.
  શિલાજીતને યોગવહી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જે સૂચવે છે કે તે આયર્નના શોષણને તેમજ લોહીની ઓક્સિજન-વહન ક્ષમતાને વધારવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ, 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ, 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ, 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ, 1 શિલાજીત કેપ્સ્યુલ 2. દિવસમાં બે વાર જમ્યા પછી હૂંફાળા દૂધ સાથે લો.

Video Tutorial

શિલાજીતનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેતી રાખવી:-

ઘણા વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, Shilajit (Asphaltum punjabinum) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/3)

• શિલાજીત રોગપ્રતિકારક તંત્રની પ્રવૃત્તિમાં વધારો કરી શકે છે. તેથી જો તમે મલ્ટીપલ સ્ક્લેરોસિસ, સિસ્ટમિક લ્યુપસ એરિથેમેટોસસ (SLE) અને રુમેટોઇડ સંધિવા(RA) જેવા રોગપ્રતિકારક વિકૃતિઓથી પીડાતા હોવ તો શિલાજીત લેતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી સામાન્ય રીતે સલાહભર્યું છે. શિલાજીત સંબંધિત ગૂંચવણોના સંચાલન માટે કાળા મરી અને ઘીનો ઉપયોગ કરો.
• શિલાજીત શરીરમાં યુરિક એસિડના સ્તરને અસર કરી શકે છે. તેથી જો તમે શિલાજીત અથવા શિલાજીત સપ્લીમેન્ટ્સ સાથે યુરિક એસિડ ઘટાડતી દવાઓ લેતા હોવ તો સામાન્ય રીતે યુરિક એસિડના સ્તરનું નિયમિતપણે નિરીક્ષણ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.

• શિલાજીત લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શિલાજીત (આસ્ફાલ્ટમ પંજાબિનમ) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/4)

  • સ્તનપાન : વૈજ્ઞાનિક પુરાવાના અભાવને કારણે, સ્તનપાન કરાવતી વખતે શિલાજીત અને શિલાજીત પૂરક ટાળવા જોઈએ.
  • ડાયાબિટીસના દર્દીઓ : શિલાજીત બ્લડ સુગરનું સ્તર ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. જો તમે ડાયાબિટીક વિરોધી દવાઓ સાથે શિલાજીત અથવા શિલાજીત સપ્લિમેન્ટ્સ લઈ રહ્યા છો, તો સામાન્ય રીતે ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે નિયમિત ધોરણે તમારા બ્લડ ગ્લુકોઝના સ્તરનું નિરીક્ષણ કરો.
  • ગર્ભાવસ્થા : વૈજ્ઞાનિક પુરાવાના અભાવને કારણે, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન શિલાજીત અથવા શિલાજીત સપ્લિમેન્ટ્સ ટાળવા જોઈએ.

  શિલાજીત કેવી રીતે લેવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શિલાજીત (અસ્ફાલ્ટમ પંજાબીનમ) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.^(HR/5)

  • Shilajit Powder : બે થી ચાર ચપટી શિલાજીત પાવડર લો. તેને મધ સાથે મિક્સ કરો અથવા ગરમ દૂધ સાથે લો. તે વાનગીઓ પછી દિવસમાં બે વખત લો.
  • Shilajit Capsule : એક શિલાજીત કેપ્સ્યુલ લો. દિવસમાં બે વખત વાનગીઓ પછી તેને ગરમ દૂધ સાથે ગળી લો
  • Shilajit Tablet : એક શિલાજીત ટેબ્લેટ લો. દિવસમાં બે વાર વાનગીઓ પછી તેને ગરમ દૂધ સાથે ગળી લો.

  શિલાજીત કેટલી લેવી જોઈએ:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શિલાજીત (અસ્ફાલ્ટમ પંજાબીનમ) નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવી જોઈએ.^(HR/6)

  • Shilajit Powder : દિવસમાં એકવાર અથવા ડૉક્ટરના નિર્દેશ મુજબ બે થી ચાર ચપટી.
  • Shilajit Capsule : એક કેપ્સ્યુલ દિવસમાં બે વાર અથવા ડૉક્ટર દ્વારા નિર્દેશિત.
  • Shilajit Tablet : એક ટેબ્લેટ દિવસમાં બે વાર અથવા ડૉક્ટર દ્વારા નિર્દેશિત.

  Shilajit ની આડ અસરો:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શિલાજીત (આસ્ફાલ્ટમ પંજાબિનમ) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.^(HR/7)

  • શરીરમાં બર્નિંગ સનસનાટીભર્યા

  શિલાજીતને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-

  Question. શિલાજીતનો સંગ્રહ કેવી રીતે કરવો?

  Answer. શિલાજીતને ઓરડાના તાપમાને ઠંડી, સૂકી જગ્યાએ રાખવી જોઈએ.

  Question. શું હું અશ્વગંધા સાથે શિલાજીત લઈ શકું?

  Answer. શિલાજીતને અશ્વગંધા સાથે જોડતા પહેલા, તબીબી સલાહ લેવી શ્રેષ્ઠ છે. આ એ હકીકતને કારણે છે કે બંને પદાર્થોમાં સમાન શરીર-મજબૂત ગુણો છે. અશ્વગંધા સાથે શિલાજીતનું મિશ્રણ શરીર પર વધુ મજબૂત અસર કરે છે. તે સિવાય, તમારા શરીરની પ્રકૃતિ અને તમારી પાચન અગ્નિની સ્થિતિ પણ ભૂમિકા ભજવે છે.

  Question. શું મહિલાઓ શિલાજીત ગોલ્ડ કેપ્સ્યુલ લઈ શકે છે?

  Answer. સ્વસ્થ શરીર જાળવવા માટે મહિલાઓ શિલાજીત ગોલ્ડ કેપ્સ્યુલ લઈ શકે છે. શિલાજીતના વાટ સંતુલન, બાલ્ય અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણો સાંધાના દુખાવા અને સામાન્ય નબળાઈને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું ઉનાળામાં શિલાજીત લઈ શકાય?

  Answer. ઉનાળા સહિત વર્ષના કોઈપણ સમયે શિલાજીતનું સેવન કરી શકાય છે. જો કે, તેનો ઉપયોગ કરતા પહેલા, તમારે તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.

  શિલાજીત તેના રસાયણ (કાયાકલ્પ) ગુણધર્મોને કારણે વર્ષના કોઈપણ સમયે તેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. ઉષ્ણ વીર્ય (ગરમ શક્તિ) હોવા છતાં, તેની લઘુ ગુણ (હળવા પાચન) ગુણધર્મ તેને યોગ્ય માત્રામાં ખાવાથી તમામ ઋતુઓમાં સરળતાથી સુપાચ્ય બનાવે છે.

  Question. શું શિલાજીત હાઈ-એલ્ટિટ્યુડ સેરેબ્રલ એડીમા (HACE) માં મદદ કરી શકે છે?

  Answer. જ્યારે ઉચ્ચ ઊંચાઈએ ઓછા વાતાવરણીય દબાણને કારણે મગજની પેશીઓ ફૂલી જાય છે, ત્યારે તેને હાઈ-એલ્ટિટ્યુડ સેરેબ્રલ એડીમા (HACE) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. શિલાજીત મૂત્રવર્ધક પદાર્થ તરીકે કામ કરે છે, મગજ સહિત સમગ્ર શરીરમાંથી વધારાનું પ્રવાહી દૂર કરે છે. આનાથી મગજનો સોજો અને HACE સાથે જોડાયેલી મુશ્કેલીઓને ઘટાડવામાં મદદ મળી શકે છે, જેમ કે સંકલનનું નુકશાન અને બેભાન થવાની ભાવના.

  Question. શું Shilajit નો ઉપયોગ એનિમિયાની સારવાર માટે કરી શકાય છે?

  Answer. શિલાજીત એનિમિયાની સારવારમાં અસરકારક છે. એનિમિયા, અથવા લાલ રક્તકણોની સંખ્યામાં ઘટાડો, શરીરમાં આયર્નની અછતને કારણે થાય છે. શિલાજીતનું ફુલવિક એસિડ આયર્નના શોષણમાં મદદ કરે છે, તે રક્ત ઉત્પાદન માટે અસ્થિ મજ્જાના કોષોને ઉપલબ્ધ બનાવે છે. આ એનિમિયાના લક્ષણોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. પુરુષો માટે શિલાજીત સોનાના ફાયદા શું છે?

  Answer. શિલાજીત સોનું પુરૂષોને પ્રજનન સંબંધી સમસ્યાઓની શક્યતા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. શિલાજીત સોનામાં ડી-બેન્ઝો-આલ્ફા-પાયરોન (DBP)નો સમાવેશ થાય છે, જે એક જૈવિક રીતે સક્રિય રસાયણ છે જે શુક્રાણુઓની સંખ્યાને સુધારવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. શિલાજીત પુરૂષોમાં શુક્રાણુઓની ગતિશીલતા અને ટેસ્ટોસ્ટેરોનના સ્તરને વધારવા માટેના અભ્યાસોમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે.

  શિલાજીત એક શક્તિવર્ધક દવા છે અને તેમાં પુનરુત્થાન કરનારા ગુણો છે. આ જીવનશક્તિ અને કામવાસના વધારવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું શિલાજીત વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયાને ધીમું કરી શકે છે?

  Answer. શિલાજીત વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયાને ધીમી કરવામાં મદદ કરી શકે છે. શિલાજીતમાં ફુલવિક એસિડ હોય છે, જે એક એન્ટીઑકિસડન્ટ છે જે શરીરમાંથી મુક્ત રેડિકલને ખતમ કરે છે અને કોષોને થતા નુકસાનથી બચાવે છે. શિલાજિત મૌખિક રીતે લેવામાં આવે છે તે ફાઇન લાઇન્સ અને કરચલીઓ ઘટાડીને ત્વચાની અકાળ વૃદ્ધત્વને રોકવામાં મદદ કરે છે.

  શિલાજીત કરચલીઓ અને ફાઈન લાઈન્સ જેવા વૃદ્ધત્વ સૂચકોને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આયુર્વેદના જણાવ્યા મુજબ, તે વધતી જતી વાત અને કોષોના ઝડપી અધોગતિને કારણે થાય છે. શિલાજીતનું બાલ્ય (મજબુત બનાવવું) અને રસાયણ (કાયાકલ્પ) લક્ષણો વૃદ્ધત્વના લક્ષણોને રોકવામાં મદદ કરે છે. તે કોષોના બગાડને રોકવામાં અને વૃદ્ધત્વની પ્રક્રિયાને ધીમી કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું શિલાજીત સોનું સુરક્ષિત છે?

  Answer. શિલાજીત ગોલ્ડ વાપરવા માટે સલામત છે, જો કે જો તમને કોઈ સ્વાસ્થ્ય સંબંધી ચિંતાઓ હોય અથવા ગર્ભવતી હોય અથવા સ્તનપાન કરાવતા હોય, તો તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લો. હ્યુમિક અને ફુલવિક એસિડ, એમિનો એસિડ, ટ્રેસ મિનરલ્સ, વિટામિન્સ અને એન્ઝાઇમ્સ બધું તેમાં જોવા મળે છે. આ ઘટકો તમે જે ખોરાક લો છો તેમાંથી પોષક તત્વોના શોષણમાં મદદ કરે છે. આ નબળાઈને દૂર કરવામાં અને શરીરના કાયાકલ્પમાં મદદ કરે છે.

  SUMMARY

  તે ચીકણી સામગ્રીથી બનેલું છે અને હિમાલયના ખડકોમાં જોવા મળે છે. હ્યુમસ, કાર્બનિક છોડના ઘટકો અને ફુલવિક એસિડ શિલાજીતમાં જોવા મળે છે. તાંબુ, ચાંદી, જસત, આયર્ન અને સીસું તેમાં મળી આવતા 84 થી વધુ ખનિજોમાં સામેલ છે.