સરસવનું તેલ (કોબીજ સાદા)
સરસોનું તેલ, જેને સરસો કા તેલ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે સરસવના દાણામાંથી મેળવવામાં આવે છે.(HR/1)
સરસવનું તેલ દરેક રસોડામાં સૌથી સર્વવ્યાપક ઘટક છે અને તેના પોષક ગુણો માટે ખૂબ વખણાય છે. સરસવના તેલમાં એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, એન્ટિવાયરલ, એન્ટિકેન્સર અને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ ગુણ હોય છે જે વ્યક્તિના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. આ રોગનિવારક લક્ષણો મેટાબોલિક ઈજા, વૃદ્ધત્વ, કેન્સર, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર, ન્યુરોલોજીકલ અને દાહક બિમારીઓ જેમ કે અલ્ઝાઈમર, સ્કિઝોફ્રેનિઆ અને પાર્કિન્સન્સની સારવારમાં મદદ કરે છે.
સરસવનું તેલ તરીકે પણ ઓળખાય છે :- બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ, સરિયાહ, સરીશા, સરસિયા ટેઈલ, કડુવા તેલા, સાસવે, સાસીવ એન્ને, કડુકુએન્ના, શિરસિચે તેલા, સોરીશા તેલા, સાર્સો કા સાકા, કડુગુએનાઈ, આવાનુને, રોગના સરસફા
સરસવનું તેલ મળે છે :- છોડ
મસ્ટર્ડ ઓઈલ ના ઉપયોગો અને ફાયદા:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, મસ્ટર્ડ ઓઈલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે દર્શાવેલ છે.(HR/2)
Video Tutorial
સરસવના તેલનો ઉપયોગ કરતી વખતે લેવાની સાવચેતી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, મસ્ટર્ડ ઓઈલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.(HR/3)
- સરસવના તેલના વધુ પડતા સેવનથી પેટ અને જઠરાંત્રિય બળતરા થઈ શકે છે. સરસવના તેલનો સતત અને વધુ પડતો ઉપયોગ થાઇરોઇડની સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે જેના પરિણામે હાઇપરથાઇરોઇડિઝમ થાય છે.
-
સરસવનું તેલ લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, મસ્ટર્ડ ઓઈલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.(HR/4)
- સ્તનપાન : કારણ કે ત્યાં પર્યાપ્ત વૈજ્ઞાનિક ડેટા નથી, નર્સિંગ દરમિયાન સરસવનું તેલ લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરને ટાળવું અથવા તેની તપાસ કરવી શ્રેષ્ઠ છે.
- ડાયાબિટીસના દર્દીઓ : ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં, સરસવના તેલનો ઉપયોગ સાવધાની સાથે કરવો જોઈએ, અને વધુ પડતો ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ.
- હૃદય રોગ સાથે દર્દીઓ : હ્રદયના દર્દીઓમાં, સરસવના તેલનો ઉપયોગ સાવધાની સાથે કરવો જોઈએ, અને વધુ પડતું સેવન ટાળવું જોઈએ.
- ગર્ભાવસ્થા : કારણ કે ત્યાં પર્યાપ્ત વૈજ્ઞાનિક ડેટા નથી, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન સરસવનું તેલ ટાળવું અથવા તમારા ડૉક્ટરની અગાઉથી મુલાકાત લેવી શ્રેષ્ઠ છે.
- એલર્જી : કારણ કે સરસવનું તેલ ત્વચા દ્વારા શોષાય છે, જે લોકોને તેનાથી એલર્જી હોય તેઓએ તેનો બાહ્ય ઉપયોગ ટાળવો જોઈએ.
સરસવનું તેલ કેવી રીતે લેવું:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, સરસવનું તેલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.(HR/5)
- Mustard oil : તમારી રોજિંદી રસોઈમાં બે થી ચાર ચમચી સરસવના તેલનો ઉપયોગ કરો અથવા, સરસવના તેલના ચારથી પાંચ ઘટાડા લો. તેમાં નારિયેળ તેલ ઉમેરો. દિવસમાં એકથી બે વખત આખા શરીરમાં હળવા હાથે માલિશ કરો.
સરસવનું તેલ કેટલું લેવું જોઈએ:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, સરસવનું તેલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવું જોઈએ.(HR/6)
- Mustard oil Oil : પાંચ થી દસ મિલી અથવા તમારી જરૂરિયાત મુજબ.
મસ્ટર્ડ ઓઈલની આડ અસરો:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, મસ્ટર્ડ ઓઈલ (બ્રાસિકા કેમ્પેસ્ટ્રીસ) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.(HR/7)
- આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.
સરસવના તેલને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-
Question. વાળમાં સરસવનું તેલ કેટલો સમય લગાવવું જોઈએ?
Answer. સરસવના તેલની માલિશ વાળ અને માથાની ચામડીમાં કરવી જોઈએ. તેલને વાળમાં પ્રવેશવામાં 2-4 કલાકનો સમય લાગી શકે છે. સૌથી વધુ અસર માટે, સ્નાન કરતા પહેલા લગભગ 2-4 કલાક તમારા વાળ પર તેલ લગાવવા દો.
Question. હું મારા ચહેરા પર સરસવના તેલનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરી શકું?
Answer. સરસવના તેલને ફેસ પેક અથવા સ્ક્રબમાં સામેલ કરીને નિયમિતપણે તમારી ત્વચામાં માલિશ કરો. તે ત્વચાની ટેન અને નીરસતા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
Question. ઓલિવ તેલ અથવા સરસવનું તેલ કયું સારું છે?
Answer. સરસવ અને ઓલિવ તેલ બંને વ્યક્તિના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. તેમાં અસંતૃપ્ત ફેટી એસિડ મળી શકે છે. સરસવનું તેલ ઘણીવાર ઓલિવ તેલ અને તેની વિવિધતા કરતાં વધુ મોંઘું હોય છે. આ કારણોસર સરસવનું તેલ ઓલિવ તેલ પર પસંદ કરવામાં આવે છે.
Question. શું એરંડાના તેલને સરસવના તેલમાં ભેળવી શકાય?
Answer. હા, સરસવનું તેલ અને એરંડાનું તેલ ભેગું કરી શકાય છે. કારણ કે આ બંને તેલ ખોપરી ઉપરની ચામડી અને વાળના પોષણ માટે ઉત્તમ માનવામાં આવે છે, આ મિશ્રણ વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે શ્રેષ્ઠ રીતે ઓળખાય છે.
Question. શું સરસવનું તેલ પોલિસિસ્ટિક ઓવરી સિન્ડ્રોમ (PCOS) માટે સારું છે?
Answer. સરસવના તેલમાં ઓમેગા 3 અને ઓમેગા 6 ફેટી એસિડ્સ વધુ હોય છે, જે પીસીઓએસની સારવારમાં ફાયદાકારક છે કારણ કે તે તંદુરસ્ત અંડાશયના પેશીઓના ઉત્પાદનમાં મદદ કરે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ વજન ઘટાડવા માટે સારું છે?
Answer. ચોક્કસ સંશોધન મુજબ સરસવના તેલમાં સંતૃપ્ત ચરબીનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે. શરીરમાં મોનો અને પોલીઅનસેચ્યુરેટેડ ફેટી એસિડની હાજરી ટ્રાઇગ્લિસરાઈડના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ શરીરના ચયાપચયને વેગ આપે છે અને મેદસ્વી બનવાના જોખમને ઘટાડે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ હૃદય માટે સારું છે?
Answer. સરસવના તેલમાં સંતૃપ્ત ચરબીનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે. મોનો- અને પોલિઅનસેચ્યુરેટેડ ફેટી એસિડ્સ ટ્રાઇગ્લિસરાઈડના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જે હૃદય રોગની સારવારમાં મદદ કરે છે. તે કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર પણ ઘટાડે છે, પરિણામે હૃદય રોગનું જોખમ ઘટાડે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે સારું છે?
Answer. હા, સરસવનું તેલ ફેટી એસિડ્સ (ઓમેગા -3 અને ઓમેગા -6) ની ઉચ્ચ સામગ્રી તેમજ એન્ટીઑકિસડન્ટોના શ્રેષ્ઠ પ્રમાણને કારણે ડાયાબિટીસના નિયંત્રણમાં ફાયદાકારક છે. તે લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને ઘટાડવામાં અને સ્વાદુપિંડના કોષોના રક્ષણમાં મદદ કરે છે જે ઇન્સ્યુલિન છોડવામાં મદદ કરે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ બળતરા પ્રક્રિયાઓનું કારણ બની શકે છે?
Answer. હા, સરસવના તેલથી એલર્જી હોય તેવી વ્યક્તિઓમાં ત્વચામાં બળતરા થઈ શકે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ ખીલ માટે સારું છે?
Answer. તેના એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને બળતરા વિરોધી ગુણોને કારણે, સરસવનું તેલ ખીલના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક છે. a એક મિક્સિંગ બાઉલમાં 1 ચમચી સરસવનું તેલ, એક ચપટી હળદર પાવડર અને 2 ચમચી દહીં મિક્સ કરો. b ઘટકોને એકસાથે મિક્સ કરો અને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં લાગુ કરો. c કોગળા કર્યા પછી તેને ટુવાલ વડે સાફ કરો.
Question. શું સરસવનું તેલ ભરાયેલા નાકમાં રાહત આપી શકે છે?
Answer. સરસવના તેલના બળતરા વિરોધી ગુણો નાકના માર્ગો ખોલવામાં મદદ કરે છે, જેનાથી શ્વાસ લેવામાં સરળતા રહે છે. 1. તમારા નસકોરામાં સરસવના તેલના 2-3 ટીપાં મૂકો. 2. ભીડને દૂર કરવા માટે, ભરાયેલા નાકની માલિશ કરો.
Question. શું સરસવનું તેલ વાળના વિકાસ માટે સારું છે?
Answer. હા, સરસવનું તેલ વાળના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપે છે. તે ખોપરી ઉપરની ચામડીના છિદ્રોને ખોલવામાં મદદ કરે છે અને વાળને પોષણ આપે છે. તેને લાંબા સમય સુધી વાળમાં ન રાખવું જોઈએ કારણ કે તે ગંદકીના કણોને આકર્ષે છે.
Question. શું આપણે હોઠ પર સરસવનું તેલ લગાવી શકીએ?
Answer. સરસવના દાણામાં એન્ટીઑકિસડન્ટો તેમજ મેગ્નેશિયમ, કેલ્શિયમ, પોટેશિયમ અને સેલેનિયમ જેવા ખનિજોનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જે તમામ કોષોના પુનર્જીવનમાં મદદ કરે છે. પરિણામે, દરરોજ સરસવનું તેલ હોઠ પર લગાવવાથી હોઠને નરમ જાળવવામાં મદદ મળશે.
Question. શું સરસવનું તેલ ગ્રે વાળ માટે સારું છે?
Answer. હા, સરસવનું તેલ સફેદ વાળ માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તેમાં મોનોસેચ્યુરેટેડ ચરબી અને ઓમેગા ફેટી એસિડ્સ વધુ હોય છે, જે બંને એન્ટિફંગલ અને એન્ટીબેક્ટેરિયલ છે. સરસવનું તેલ વાળમાં મેલાનિનની રચનાને ઉત્તેજિત કરે છે, જે ગ્રે વાળને છુપાવવામાં મદદ કરી શકે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ સંધિવા માટે સારું છે?
Answer. તેની બળતરા વિરોધી લાક્ષણિકતાઓને કારણે, સરસવનું તેલ સંધિવા અને સંધિવા માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. તે ત્વચામાં ઝડપથી શોષાઈ જાય છે અને સ્નાયુઓ, ચેતા અને અસ્થિબંધનની જડતાથી રાહત આપે છે. આનાથી સંધિવા સાથે આવતા પીડા અને બળતરાને દૂર કરવામાં પણ મદદ મળે છે.
Question. શું સરસવનું તેલ મસાજ માટે સારું છે?
Answer. સરસવનું તેલ પેટની માલિશ કરવા માટે ઉપયોગી છે કારણ કે તે બરોળની વૃદ્ધિને રોકવામાં મદદ કરે છે. આમ કરવાથી ઇન્ફેક્શન, સિરોસિસ અને લિવરની અન્ય સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.
Question. શું સરસવનું તેલ ત્વચાની બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે?
Answer. તેના એન્ટિમાઇક્રોબાયલ અને એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણોને કારણે, સરસવનું તેલ ત્વચાની બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. બેક્ટેરિયાની ક્રિયાને મર્યાદિત કરવામાં મદદ કરવા માટે સરસવનું તેલ, હળદર (પાઉડર સ્વરૂપમાં) અને કપૂરની પેસ્ટ અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર લાગુ કરવામાં આવે છે, પરિણામે ત્વચામાં બળતરા અને ખંજવાળ ઓછી થાય છે.
Question. શું સરસવનું તેલ અસ્થમા માટે સારું છે?
Answer. હા, અસ્થમાની સારવારમાં સરસવનું તેલ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. છાતીમાં કપૂર સાથે સરસવના તેલનો બાહ્ય ઉપયોગ વાયુમાર્ગને ખોલવામાં મદદ કરે છે. આનાથી શ્વાસ લેવામાં સરળતા રહે છે અને અસ્થમાના હુમલાની શક્યતા ઓછી થાય છે.
SUMMARY
સરસવનું તેલ દરેક રસોડામાં સૌથી સર્વવ્યાપક ઘટક છે અને તેના પોષક ગુણો માટે ખૂબ વખણાય છે. સરસવના તેલમાં એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, એન્ટિવાયરલ, એન્ટિકેન્સર અને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ ગુણ હોય છે જે વ્યક્તિના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે.