Shalparni (Desmodium gangeticum)
શાલ્પર્ણીમાં કડવો અને મીઠો સ્વાદ હોય છે.(HR/1)
આ છોડનું મૂળ એક જાણીતી આયુર્વેદિક ઔષધિ દશમૂલાના ઘટકોમાંનું એક છે. શાલ્પર્નિયાના એન્ટિપ્રાયરેટિક ગુણધર્મો તાવના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. તેના બ્રોન્કોડિલેટર અને બળતરા વિરોધી ગુણોને લીધે, તે શ્વાસનળીના રોગો જેમ કે બ્રોન્કાઇટિસ માટે પણ ફાયદાકારક છે, કારણ કે તે શ્વસન વાયુમાર્ગને આરામ આપે છે અને બળતરા ઘટાડે છે. આ હવાને શ્વસન માર્ગોમાંથી મુક્તપણે વહેવા દે છે, શ્વાસ લેવાનું સરળ બનાવે છે. શાલપર્ણી તેની વૃષ્ય (કામોત્તેજક) ગુણવત્તાને કારણે આયુર્વેદ અનુસાર પુરૂષ જાતીય સ્વાસ્થ્ય માટે ઉત્તમ છે, જે શીઘ્ર સ્ખલન અને ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શન જેવી સમસ્યાઓને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તે શિશ્નમાં લોહીના પ્રવાહને વધારીને ઉત્થાન જાળવવામાં મદદ કરે છે. શાલપર્ણી પાવડરને નિયમિતપણે પાણી સાથે લેવાથી પુરુષ જાતીય સ્વાસ્થ્ય સુધારવામાં મદદ મળી શકે છે. શાલ્પર્ણીના તીક્ષ્ણ અને બળતરા વિરોધી ગુણો ગુદા પ્રદેશમાં બળતરા ઘટાડીને થાંભલાઓને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તેના પિત્ત સંતુલન અને શોથર (બળતરા વિરોધી) લક્ષણોને લીધે, શાલ્પર્ણી પાવડરને પાણી સાથે લેવાથી પાઈલ્સનો ઈલાજ કરવામાં મદદ મળે છે. શાલપર્ણી તેના એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને બળતરા વિરોધી ગુણોને કારણે ઘા રૂઝવામાં પણ મદદરૂપ છે, જે ચેપને રોકવા અને બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તેની ફૂગ વિરોધી લાક્ષણિકતાઓને કારણે, શાલપર્ણીના પાનની પેસ્ટ માથાની ચામડી પર લગાવવાથી ડેન્ડ્રફ અને વાળ ખરતા ઘટે છે. આયુર્વેદ અનુસાર શાલપર્ણીના પાનનો ચૂર્ણ અને ગુલાબજળ કપાળ પર લગાવવાથી માથાનો દુખાવો મટે છે.
શાલ્પર્ણી તરીકે પણ ઓળખાય છે :- ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટીકમ, શાલ્પાની, સાલવાન, સમરાવો, સરિવન, સાલાપાની, સલપન, મુરેલચોન્ને, કોલાકન્નારુ, ઓરિલા, સાલવાન, સર્વન, સાલોપર્ની, સાલપાત્રી, સરીવન, શાલપૂર્ણી, પુલ્લાડી, ઓરિલા, મૂવીલાઈ, કોલાકુપોન્ના, કોલાપોના
શાલ્પર્ણી પાસેથી મળેલ છે :- છોડ
શાલ્પર્ની ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટીકમ) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે મુજબ દર્શાવેલ છે.(HR/2)
- શ્વાસનળીનો સોજો : “શાલપર્ણી શ્વાસનળીની સારવારમાં ફાયદાકારક છે. આયુર્વેદમાં બ્રોન્કાઇટિસને કસરોગ કહેવામાં આવે છે, અને તે ખરાબ પાચનને કારણે થાય છે. ફેફસામાં લાળના સ્વરૂપમાં અમા (ખામી પાચનને કારણે શરીરમાં ઝેરી અવશેષો) નું સંચય થાય છે. અયોગ્ય આહાર અને અપૂરતા કચરાને કારણે થાય છે. તેના પરિણામે શ્વાસનળીનો સોજો થાય છે. શાલ્પર્ણીમાં ઉષ્ના (ગરમ) અને કફના સંતુલન લક્ષણો જોવા મળે છે. તે અમાને ઘટાડે છે અને વધારાના લાળના ફેફસાને સાફ કરે છે. જ્યારે લેવામાં આવે ત્યારે તે બ્રોન્કાઇટિસના લક્ષણોમાં રાહત આપે છે. એકસાથે. ટીપ્સ: a. સૂકા શાલપર્ણીના મૂળને ભેગી કરો. c. પાવડરમાં પલવરાઇઝ કરો. c. 1/2-1 ચમચી પાવડર સ્કૂપ કરો. d. 2 કપ પાણીમાં રેડો અને ઉકાળો. g. બનાવવા માટે શાલ્પર્ણી ક્વાથ, 5-10 મિનિટ રાહ જુઓ અથવા પ્રવાહી 1/2 કપ સુધી ઘટે ત્યાં સુધી રાહ જુઓ. આ ક્વાથના 4-6 ચમચી લો અને તે જ માત્રામાં પાણી સાથે મિક્સ કરો. જી. તે પછી દિવસમાં એક કે બે વાર પીવું જોઈએ હળવું ભોજન.
- સંધિવાની : “આયુર્વેદમાં, રુમેટોઇડ આર્થરાઈટિસ (RA) ને આમાવતા કહેવામાં આવે છે. અમાવતા એ એક વિકાર છે જેમાં વાટ દોષનો નાશ થાય છે અને ઝેરી અમા (ખોટી પાચનક્રિયાને કારણે શરીરમાં રહે છે) સાંધામાં જમા થાય છે. અમાવતાની શરૂઆત સુસ્ત પાચન અગ્નિથી થાય છે. , જે અમાના નિર્માણ તરફ દોરી જાય છે. વાટ આ અમાને વિવિધ સ્થળોએ લઈ જાય છે, પરંતુ તે શોષાઈ જવાને બદલે, તે સાંધામાં એકઠા થાય છે. શાલપર્ણીની ઉષ્ણ (ગરમ) શક્તિ અમાને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે વાટ સંતુલિત ગુણધર્મો પણ ધરાવે છે, જે મદદ કરે છે. સાંધામાં અગવડતા અને સોજો જેવા રુમેટોઇડ સંધિવાના લક્ષણોને દૂર કરો. ઉદાહરણ તરીકે સૂકી શાલપર્ણી મૂળ લો. c. પાવડરમાં પલવરાઇઝ કરો. c. 1/2-1 ચમચી પાવડર સ્કૂપ કરો. d. 2 કપમાં રેડો પાણી અને ઉકાળો. દા.ત. શાલ્પર્ણી ક્વાથ બનાવવા માટે, 5-10 મિનિટ રાહ જુઓ અથવા વોલ્યુમ 1/2 કપ સુધી ઘટે ત્યાં સુધી રાહ જુઓ. f. આ ક્વાથના 4-6 ચમચી લો અને તેને સમાન પ્રમાણમાં પાણી સાથે મિક્સ કરો. g. હળવા ભોજન પછી દિવસમાં એક કે બે વાર તેનું સેવન કરવું જોઈએ.
- પુરુષ જાતીય તકલીફ : “પુરુષોમાં, જાતીય તકલીફ કામવાસનાની ખોટ, અથવા જાતીય પ્રવૃત્તિમાં જોડાવાની ઇચ્છાના અભાવ તરીકે પ્રગટ થઈ શકે છે. જાતીય પ્રવૃત્તિ પછી ઉત્થાનનો ઓછો સમય અથવા વહેલું વીર્ય બહાર નીકળવું પણ થઈ શકે છે. આને અકાળ નિક્ષેપ અથવા વહેલા સ્રાવ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. શાલપર્ણી પાઉડર પુરૂષોના જાતીય કાર્યના સ્વસ્થ કાર્યમાં મદદ કરે છે. તે શુક્રાણુઓની માત્રા અને ગુણવત્તામાં વધારો કરે છે. આ તેના કામોત્તેજક (વૃષ્ય) લક્ષણોને કારણે છે. ટીપ્સ: a. સૂકા શાલપર્ણીના મૂળને ભેગી કરો. c. પાવડર બનાવી લો. c. 1/2-1 ચમચી પાવડર સ્કૂપ કરો. d. 2 કપ પાણીમાં રેડો અને ઉકાળો. દા. શાલપર્ણી ક્વાથ બનાવવા માટે, 5-10 મિનિટ રાહ જુઓ અથવા પ્રવાહી 1/2 કપ સુધી ઘટે ત્યાં સુધી રાહ જુઓ. f. આ ક્વાથના 4-6 ચમચી લો અને તે જ માત્રામાં પાણી સાથે મિક્સ કરો. g. હળવા ભોજન પછી દિવસમાં એક કે બે વાર પીવો.
- માથાનો દુખાવો : જ્યારે સ્થાનિક રીતે સંચાલિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે શાલ્પર્ની તણાવ-પ્રેરિત માથાનો દુખાવો દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. આ વાતને સંતુલિત કરવાની તેની ક્ષમતાને કારણે છે. શાલપર્ણીના પાનનો પાઉડર કપાળ પર લગાવવાથી અથવા પાંદડામાંથી તાજો રસ શ્વાસમાં લેવાથી તણાવ, થાક દૂર કરવામાં અને તંગ સ્નાયુઓને આરામ કરવામાં મદદ મળી શકે છે. તેનાથી માથાનો દુખાવો દૂર થાય છે. ટીપ્સ: એ. સૂકા શાલપર્ણીના પાન લો. c તેમને પાઉડર બનાવી લો. c આ પાવડરનો અડધોથી એક ચમચી અથવા જરૂર મુજબ ઉપયોગ કરો. c મિશ્રણમાં ગુલાબજળ અથવા સાદું પાણી ઉમેરો. ઇ. કપાળ પર દિવસમાં એકવાર તેનો ઉપયોગ કરો. f 20 થી 30 મિનિટ માટે બાજુ પર રાખો. g સાદા પાણીથી સારી રીતે ધોઈ લો. h માથાનો દુખાવો રાહત મેળવવા માટે પુનરાવર્તન કરો.
Video Tutorial
શાલપર્ણીનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેતી રાખવી:-
ઘણા વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટીકમ) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતીઓ રાખવી જોઈએ.(HR/3)
-
શાલપર્ણી લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટિકમ) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતીઓ રાખવી જોઈએ.(HR/4)
- સ્તનપાન : પૂરતો વૈજ્ઞાનિક ડેટા ન હોવાને કારણે, સ્તનપાન કરાવતી વખતે શાલ્પર્ની ટાળવી અથવા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી શ્રેષ્ઠ છે.
- ડાયાબિટીસના દર્દીઓ : કારણ કે શાલ્પર્ણીને ડાયાબિટીક દવાઓ સાથે જોડવામાં આવે ત્યારે લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને ઓછું કરવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે, તેથી ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં તેનો ઉપયોગ કરતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવાનું ટાળવું શ્રેષ્ઠ છે.
- હૃદય રોગ સાથે દર્દીઓ : કારણ કે ત્યાં પર્યાપ્ત વૈજ્ઞાનિક ડેટા નથી, હૃદયના દર્દીઓમાં શાલ્પર્ની ટાળવી અથવા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી શ્રેષ્ઠ છે.
- ગર્ભાવસ્થા : કારણ કે ત્યાં પર્યાપ્ત વૈજ્ઞાનિક ડેટા નથી, ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન શાલ્પર્ની ટાળવી અથવા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લેવી શ્રેષ્ઠ છે.
- એલર્જી : શાલ્પર્ની એલર્જીક અને બળતરા ત્વચાની પ્રતિક્રિયાઓનું કારણ બની શકે છે. પરિણામે, સામાન્ય રીતે ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે શાલ્પર્ની લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની મુલાકાત લો.
શાલ્પર્ણી કેવી રીતે લેવી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટીકમ) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.(HR/5)
- શાલપર્ણી પાવડર : શુષ્ક શાલપર્ણી મૂળ લો. પીસીને પાવડર બનાવો. એક ચતુર્થાંશથી અડધી ચમચી શાલપર્ણી પાવડર લો. ખોરાક લીધા પછી દિવસમાં એક કે બે વાર પાણી સાથે મિક્સ કરો.
- શલપર્ણી ક્વાથ : સંપૂર્ણપણે સૂકી શાલપર્ણી મૂળ લો. પીસીને પાવડર પણ બનાવો. આ પાવડર અડધાથી એક ચમચી લો. તેમાં બે મગ પાણી ઉમેરીને ઉકાળો. શાલ્પર્ણી ક્વાથ વિકસાવવા માટે પાંચથી દસ મિનિટ અથવા વોલ્યુમ અડધા મગ સુધી ઘટે ત્યાં સુધી રાહ જુઓ. આ ક્વાથના 4 થી 6 ચમચી લો અને તે જ માત્રામાં પાણી ઉમેરો. હળવો ખોરાક લીધા પછી તેને દિવસમાં એક કે બે વાર લો.
શાલ્પર્ણી કેટલી લેવી જોઈએ:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટીકમ) નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવી જોઈએ.(HR/6)
- Shalparni Root : એક ચતુર્થાંશથી અડધી ચમચી શાલપર્ણીના મૂળનો પાવડર.
શાલ્પર્ની ની આડ અસરો:-
ઘણા વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, શાલ્પર્ની (ડેસ્મોડિયમ ગેંગેટિકમ) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.(HR/7)
- આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.
શાલ્પર્ણીને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-
Question. શાલપર્ણીનો સંગ્રહ કેવી રીતે કરવો?
Answer. શાલ્પર્ણીને પાઉડર, સૂકવી અને ઓરડાના તાપમાને સંગ્રહિત કરવામાં આવે છે. તેમને સૂર્યથી દૂર રાખો અને ગરમીથી દૂર રાખો.
Question. શાલ્પર્ની ના ઓવરડોઝના કિસ્સામાં શું થશે?
Answer. ભલામણ કરેલ ડોઝથી વધુ ન કરો. શાલ્પર્નીનો ઓવરડોઝ જીવલેણ હોઈ શકે છે અથવા તેની મોટી જોખમી આડઅસર થઈ શકે છે. Shalparni લેતા પહેલા, તમારે હંમેશા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
Question. શું શાલ્પર્ની બ્રોન્કાઇટિસ માટે સારી છે?
Answer. હા, શાલ્પર્ણીની બ્રોન્કોડિલેટર પ્રવૃત્તિ શ્વાસનળીના સોજાની સારવારમાં મદદ કરે છે. તે શ્વસન વાયુમાર્ગોના વિસ્તરણ અને ફેફસાંમાં હવાના પ્રવાહમાં વધારો કરવામાં મદદ કરે છે. તેના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો પણ ફેફસામાં બળતરાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. તેનાથી શ્વાસ લેવામાં સરળતા રહે છે.
Question. શું શાલ્પર્ની રુમેટોઇડ સંધિવામાં મદદ કરી શકે છે?
Answer. શાલપર્ણી તેલમાં એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી તત્વોની હાજરીને કારણે, તે રુમેટોઇડ સંધિવાના લક્ષણોને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. ચોક્કસ બળતરા પેદા કરતા અણુઓ તેના દ્વારા અવરોધે છે. આ સારવારના પરિણામે રુમેટોઇડ સંધિવા સંબંધિત સાંધાની અગવડતા અને ઇડીમામાં ઘટાડો થાય છે. તે સાંધાની જડતા દૂર કરવામાં પણ મદદ કરે છે, જે ગતિશીલતાને પ્રોત્સાહન આપે છે.
Question. ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શનમાં શાલ્પર્ણી કેવી રીતે ઉપયોગી છે?
Answer. શાલ્પર્ણીના કામોત્તેજક ગુણધર્મો ફૂલેલા તકલીફની સારવારમાં મદદ કરે છે. તે શિશ્નના સ્મૂથ સ્નાયુ કોષોમાં નાઈટ્રિક ઓક્સાઇડ પહોંચાડીને કામ કરે છે. આ એક એન્ઝાઇમને સક્રિય કરવામાં મદદ કરે છે જે શિશ્નની આસપાસના સરળ સ્નાયુઓને આરામ અને વિસ્તરે છે. આ પેનાઇલ પેશીઓમાં રક્ત પ્રવાહને સુધારે છે અને ઉત્થાન જાળવણીમાં મદદ કરે છે.
Question. શું શાલ્પર્ની ઉબકા માટે સારી છે?
Answer. હા, શાલ્પર્ણી પાચનની અગ્નિને વધારીને ઉબકા અને ઉલટીમાં મદદ કરી શકે છે. તેની ઉષા (ગરમ) ગુણવત્તાને કારણે, તે અગાઉ ગળેલા ખોરાકના પાચનમાં મદદ કરે છે.
Question. શું શાલ્પર્ની ન્યુરોપ્રોટેક્ટીવ અસર દર્શાવે છે?
Answer. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મોને કારણે, શાલ્પર્ણીમાં ન્યુરોપ્રોટેક્ટીવ અસર છે. તે મુક્ત રેડિકલ સામે લડીને ઓક્સિડેટીવ તણાવના જોખમને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ મગજની ઇજાને રોકવામાં અને ચેતાકોષના કાર્યને વધારવામાં મદદ કરે છે.
Question. શું શાલપર્ણી હૃદયને સુરક્ષિત કરવામાં મદદ કરે છે?
Answer. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મોને કારણે, શાલપર્ણી તમારા હૃદયને સુરક્ષિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. તે મુક્ત રેડિકલનો સામનો કરવામાં સક્ષમ છે. એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ પેશીઓના નુકસાનને રોકવા અને હૃદયમાં રક્ત પ્રવાહને સુધારવામાં મદદ કરે છે. પરિણામે, તે હૃદયનું રક્ષણ કરે છે અને રક્તવાહિની વિકૃતિઓને રોકવામાં મદદ કરે છે.
SUMMARY
આ છોડનું મૂળ એક જાણીતી આયુર્વેદિક ઔષધિ દશમૂલાના ઘટકોમાંનું એક છે. શાલ્પર્નિયાના એન્ટિપ્રાયરેટિક ગુણધર્મો તાવના સંચાલનમાં મદદ કરે છે.