દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા)

દારુહરિદ્રને ટ્રી ટર્મરિક અથવા ઈન્ડિયન બારબેરી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.^(HR/1)

તે લાંબા સમયથી આયુર્વેદિક ઔષધીય પદ્ધતિમાં કાર્યરત છે. દારુહરિદ્રના ફળ અને દાંડી તેના ઉપચારાત્મક ગુણધર્મો માટે વારંવાર ઉપયોગમાં લેવાય છે. ફળ ખાઈ શકાય છે અને તેમાં વિટામિન સી વધુ હોય છે. દારુહરિદ્રમાં બળતરા વિરોધી અને એન્ટિ-સોરિયાટિક ગુણધર્મો હોય છે, જે તેને ખાસ કરીને બળતરા અને સૉરાયિસસ જેવી ત્વચાની સમસ્યાઓ માટે ઉપયોગી બનાવે છે. તેના એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને બળતરા વિરોધી ગુણોને કારણે, તે ખીલ પેદા કરતા બેક્ટેરિયાના વિકાસને મર્યાદિત કરીને અને બળતરા ઘટાડવાથી ખીલના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. આયુર્વેદ અનુસાર, તેની રોપન (હીલિંગ) ગુણવત્તાને કારણે, દારુહરિદ્ર પાવડરને મધ અથવા ગુલાબજળ સાથે પેસ્ટ કરવાથી આયુર્વેદ મુજબ, હીલિંગ પ્રક્રિયા ઝડપી બને છે. દારુહરિદ્ર યકૃતના ઉત્સેચકોના સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે, જે યકૃતને બચાવવા અને યકૃતને ટાળવામાં મદદ કરી શકે છે. સમસ્યાઓ તે એન્ટીઑકિસડન્ટ, બળતરા વિરોધી અને હેપેટોપ્રોટેક્ટીવ ગુણધર્મો પણ ધરાવે છે, જે લીવર કોષોને મુક્ત રેડિકલ નુકસાનથી સુરક્ષિત કરે છે. તેનો ઉપયોગ મેલેરિયાની સારવાર માટે પણ થાય છે કારણ કે તેના મલેરિયા વિરોધી ગુણધર્મો પરોપજીવીને વધતા અટકાવે છે. તેની એન્ટિબેક્ટેરિયલ અસરને લીધે, તેને ઝાડા માટે પણ સલાહ આપવામાં આવે છે કારણ કે તે અતિસારનું કારણ બને છે તેવા જંતુઓના વિકાસને અટકાવે છે. દારુહરિદ્રા ગ્લુકોઝ ચયાપચયને વેગ આપીને અને ભવિષ્યમાં ગ્લુકોઝના ઉત્પાદનને અટકાવીને લોહીમાં શર્કરાના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડીને અને શરીરમાં ચરબીના કોષોના ઉત્પાદનને દબાવીને વજન નિયંત્રણમાં પણ મદદ કરે છે. આ દારુહરિદ્રાના પ્રાથમિક ઘટક બેર્બેરિનને કારણે છે, જે શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો ધરાવે છે. ઝાડા અને માસિક રક્તસ્રાવમાં મદદ કરવા માટે દારુહરિદ્ર પાવડર મધ અથવા દૂધ સાથે લઈ શકાય છે. તમે દિવસમાં બે વાર 1-2 દારુહરિદ્રા ગોળીઓ અથવા કેપ્સ્યુલ્સ પણ લઈ શકો છો, જે વ્યાપકપણે ઉપલબ્ધ છે.

દારુહરિદ્ર તરીકે પણ ઓળખાય છે :- બર્બેરીસ અરિસ્તાતા, ભારતીય બેરીબેરી, દારુ હલ્દી, મારા મંજલ, કસ્તુરીપુષ્પા, દારચોબા, મારામન્નલ, સુમાલુ, દારહાલ્ડ

દારુહરિદ્ર પાસેથી મળે છે :- છોડ

દારુહરિદ્રા ના ઉપયોગો અને ફાયદા:-

કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે મુજબ ઉલ્લેખિત છે.^(HR/2)

• યકૃત રોગ : દારુહરિદ્રા નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લિવર ડિસીઝ (NAFLD)ની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. દારુહરિદ્રામાં રહેલું બર્બેરીન શરીરમાં ટ્રાઈગ્લિસરાઈડના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે ALT અને AST જેવા લિવર એન્ઝાઇમના લોહીના સ્તરને પણ ઘટાડે છે. તે એનએએફએલડી દ્વારા થતા ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર અને ફેટી લીવર રોગને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. દારુહરિદ્રા બળતરા વિરોધી, એન્ટીઑકિસડન્ટ અને હેપેટોપ્રોટેક્ટીવ પણ છે. જ્યારે એકસાથે લેવામાં આવે છે ત્યારે તે યકૃતના કોષોનું રક્ષણ કરે છે.
• કમળો : દારુહરિદ્ર કમળાની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. એન્ટીઑકિસડન્ટ અને હેપેટોપ્રોટેક્ટીવ (યકૃત-રક્ષણાત્મક) ગુણધર્મો હાજર છે.
• ઝાડા : દારુહરિદ્ર ઝાડાની સારવારમાં મદદરૂપ સાબિત થયું છે. તેમાં એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે. અતિસારનું કારણ બને તેવા સૂક્ષ્મજીવો તેના દ્વારા અવરોધે છે.
  આયુર્વેદમાં અતિસારને અતિસાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તે નબળા પોષણ, દૂષિત પાણી, પ્રદૂષકો, માનસિક તાણ અને અગ્નિમંડ્યા (નબળી પાચન અગ્નિ)ને કારણે થાય છે. આ તમામ ચલો વાતની વૃદ્ધિમાં ફાળો આપે છે. આ બગડેલું વાટ શરીરના અસંખ્ય પેશીઓમાંથી પ્રવાહીને આંતરડામાં ખેંચે છે, તેને મળમૂત્ર સાથે ભળે છે. આનાથી છૂટક, પાણીયુક્ત આંતરડાની ગતિ અથવા ઝાડા થાય છે. દારુહરિદ્ર તેની ઉષ્ના (ગરમ) શક્તિને કારણે પાચક અગ્નિમાં સુધારો કરીને અને ગતિની આવૃત્તિને નિયંત્રિત કરીને ઝાડાને રોકવામાં મદદ કરે છે. ટિપ્સ: 1. તમારા હાથમાં એક ક્વાર્ટરથી અડધી ચમચી દારુહરિદ્ર પાવડર લો. 2. મધ સાથે ભેગું કરો અને જમ્યા પછી દરરોજ બે વાર સેવન કરો જેથી ઝાડાના લક્ષણોમાં રાહત મળે.
• મેલેરિયા : દારુહરિદ્ર મેલેરિયાની સારવારમાં મદદરૂપ સાબિત થયું છે. દારુહરિદ્રાની છાલમાં એન્ટિપ્લાસ્મોડિયલ (પ્લાઝમોડિયમ પરોપજીવીઓ સામે કાર્ય કરે છે) અને મલેરિયા વિરોધી ગુણધર્મો છે. મેલેરિયલ પરોપજીવીનું વૃદ્ધિ ચક્ર વિક્ષેપિત થાય છે.
• ભારે માસિક રક્તસ્રાવ : રક્તપ્રદાર, અથવા માસિક રક્તનું વધુ પડતું સ્ત્રાવ, મેનોરેજિયા અથવા તીવ્ર માસિક રક્તસ્રાવ માટે તબીબી પરિભાષા છે. દારુહરિદ્રા માસિક ધર્મના ગંભીર રક્તસ્રાવના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. આ તેની કઠોર (કાશ્ય) ગુણવત્તાને કારણે છે. ટિપ્સ: 1. તમારા હાથમાં એક ક્વાર્ટરથી અડધી ચમચી દારુહરિદ્ર પાવડર લો. 2. મિશ્રણમાં મધ અથવા દૂધ ઉમેરો. 3. ભારે માસિક રક્તસ્રાવ ઘટાડવામાં મદદ કરવા માટે ભોજન પછી દિવસમાં બે વાર લો.
• હૃદયની નિષ્ફળતા : દારુહરિદ્રા હૃદયની નિષ્ફળતા-સંબંધિત વિકૃતિઓની સારવારમાં ઉપયોગી થઈ શકે છે.
• બળે છે : દારુહરિદ્રને દાઝવાની સારવારમાં મદદ કરવા માટે દર્શાવવામાં આવ્યું છે. તેમાં બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ અસરો હોય છે. તે એન્ટીબેક્ટેરિયલ એજન્ટ તરીકે પણ કાર્ય કરે છે, બર્ન ઇન્ફેક્શનને અટકાવે છે અને ઘાના ઉપચારને પ્રોત્સાહન આપે છે.
  દારુહરિદ્રની રોપન (હીલિંગ) ગુણધર્મ જ્યારે સીધી ત્વચા પર લગાવવામાં આવે છે ત્યારે દાઝી જવાના નિયંત્રણમાં મદદ કરે છે. તેના પિટ્ટા-સંતુલિત ગુણધર્મોને કારણે, તે બળતરા ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. ટીપ્સ: એ. 12 થી 1 ચમચી દારુહરિદ્ર પાવડર અથવા જરૂર મુજબ લો. c મધ સાથે પેસ્ટ બનાવો. c હીલિંગ પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવા માટે તેને બળી ગયેલા વિસ્તારમાં લાગુ કરો.

Video Tutorial

દારુહરિદ્રનો ઉપયોગ કરતી વખતે લેવાની સાવચેતી:-

ઘણા વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/3)

• જો તમને તેની ઉશ્ના (ગરમ) શક્તિને કારણે અતિ એસિડિટી અને જઠરનો સોજો હોય તો દારુહરિદ્રા લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરની સલાહ લો.

• દારુહરિદ્ર લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/4)

  • ડાયાબિટીસના દર્દીઓ : દારુહરિદ્રમાં બ્લડ સુગરનું પ્રમાણ ઘટાડવાની ક્ષમતા છે. પરિણામે, જો તમે એન્ટિ-ડાયાબિટીક દવાઓની સાથે દારુહરિદ્રાનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છો, તો તમારે તમારા રક્ત ખાંડના સ્તર પર નજર રાખવી જોઈએ.
  • ગર્ભાવસ્થા : સગર્ભા વખતે દારુહરિદ્રા લેતા પહેલા, તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરો.
  • એલર્જી : કારણ કે દારુહરિદ્ર પાવડર ઉષ્ણ (ગરમ) તીવ્રતામાં છે, તેને અતિસંવેદનશીલ ત્વચા માટે દૂધ અથવા ગુલાબજળ સાથે મિક્સ કરો.

  દારુહરિદ્ર કેવી રીતે લેવું:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.^(HR/5)

  • દારુહરિદ્ર ચર્ચ : દારુહરિદ્ર ચૂર્ણ ચોથા ભાગથી અડધી ચમચી લો. મધ અથવા દૂધ ઉમેરો અને જમ્યા પછી લો.
  • ડિહાઇડ્રેશન કેપ્સ્યુલ : દારુહરિદ્રની એકથી બે ગોળી લેવી. લંચ અને ડિનર લીધા પછી તેને દૂધ કે પાણી ગળી લો.
  • દારુહરદ્રા ટેબ્લેટ : દારુહરિદ્રની એકથી બે ગોળી લેવી. બપોરનું ભોજન અને રાત્રિભોજન લીધા પછી તેને મધ અથવા પાણી સાથે ગળી લો
  • નિર્જલીકૃત ઉકાળો : એક ચતુર્થાંશથી અડધી ચમચી દારુહરિદ્ર પાવડર લો. બે કપ પાણીમાં ઉમેરો અને માત્રા અડધા કપ સુધી ન આવે ત્યાં સુધી ઉકાળો આ દારુહરિદ્ર ક્વાથ છે. આ દારુહરિદ્ર ક્વાથને ગાળીને બેથી ચાર ચમચી લો. તેમાં પાણીની સમાન માત્રા ઉમેરો. દિવસમાં એકવાર ભોજન પહેલાં તેને પ્રાધાન્યમાં પીવો.
  • નિર્જલીકૃત પાવડર : દારુહરિદ્ર પાવડરનો ચોથો ભાગ એક ચમચી લો. તેમાં વધારે પાણી ઉમેરો અને પેસ્ટ બનાવો. ક્ષતિગ્રસ્ત સ્થાન પર બે થી ચાર કલાક માટે લાગુ કરો. બર્નની ઝડપી પુનઃપ્રાપ્તિ માટે દિવસમાં એકવાર આ ઉપાયનો ઉપયોગ કરો.

  દરુહરિદ્ર કેટલું લેવું જોઈએ:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવી જોઈએ.^(HR/6)

  • Daruharidra Churna : એક ચોથા ભાગથી અડધી ચમચી દિવસમાં બે વખત.
  • Daruharidra Capsule : દિવસમાં બે વખત એક થી બે કેપ્સ્યુલ.
  • Daruharidra Tablet : એક થી બે ગોળી દિવસમાં બે વાર.
  • Daruharidra Powder : દિવસમાં એકવાર ચોથા ભાગથી એક ચમચી.

  દારુહરિદ્રાની આડ અસરો:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, દારુહરિદ્રા (બર્બેરિસ એરિસ્ટાટા) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.^(HR/7)

  • આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.

  દરુહરિદ્રને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-

  Question. દારુહરિદ્રના ઘટકો શું છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર લાંબા સમયથી આયુર્વેદિક ઔષધીય પદ્ધતિમાં કાર્યરત છે. આ ઝાડવાનાં ફળ ખાદ્ય હોય છે અને તેમાં વિટામિન સીનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. આ ઝાડવાના મૂળ અને છાલમાં બર્બેરીન અને આઇસોક્વિનોલિન આલ્કલોઇડ વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે. આ ઘટકોમાં એન્ટિબેક્ટેરિયલ, એન્ટિ-ઓક્સિડન્ટ, એન્ટિડાયાબિટીક, એન્ટિ-ટ્યુમર અને એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી જેવી ફાર્માકોલોજીકલ લાક્ષણિકતાઓને આભારી છે.

  Question. દારુહરિદ્ર બજારમાં શું ઉપલબ્ધ છે?

  Answer. દારુહરિદ્રા બજારમાં નીચેના સ્વરૂપોમાં ઉપલબ્ધ છે: Churna 1 Capsule 2 3. Tablet Computer

  Question. શું દારુહરિદ્ર પાવડર બજારમાં ઉપલબ્ધ છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર પાવડર સ્ટોર્સમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. તે અસંખ્ય આયુર્વેદિક મેડિકલ સ્ટોર્સ અથવા ઓનલાઈન સ્ત્રોતોમાંથી ખરીદી શકાય છે.

  Question. શું હું લિપિડ ઘટાડતી દવાઓ સાથે દારુહરિદ્રા લઈ શકું?

  Answer. દારુહરિદ્રા શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. દારુહરિદ્રાનું બેરબેરીન આંતરડામાં કોલેસ્ટ્રોલનું શોષણ અને શોષણ અટકાવે છે. તે એલડીએલ અથવા ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. પરિણામે, લિપિડ ઘટાડતી દવાઓ સાથે દારુહરિદ્રાનો ઉપયોગ કરતી વખતે તમારા લોહીના કોલેસ્ટ્રોલના સ્તર પર નજર રાખવી એ સામાન્ય રીતે સારો વિચાર છે.

  Question. શું દારુહરિદ્રની ડાયાબિટીસમાં ભૂમિકા છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર ડાયાબિટીસમાં કાર્ય કરે છે. દારુહરિદ્રામાં બેરબેરીન હોય છે, જે બ્લડ સુગર લેવલ ઘટાડે છે. તે લોહીમાં ગ્લુકોઝના સ્તરને વધુ પડતાં વધવાથી બચાવવામાં મદદ કરે છે. તે કોષો અને પેશીઓ દ્વારા ગ્લુકોઝ શોષણને વેગ આપે છે અને ઇન્સ્યુલિનની સંવેદનશીલતા વધારે છે. તે ગ્લુકોનિયોજેનેસિસ પ્રક્રિયાને ગ્લુકોઝ ઉત્પન્ન કરવાથી પણ અટકાવે છે. દારુહરિદ્રામાં બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ અસરો પણ છે. જ્યારે એકસાથે લેવામાં આવે ત્યારે તે ડાયાબિટીસની જટિલતાઓનું જોખમ ઘટાડે છે.

  હા, દારુહરિદ્ર ચયાપચયને સુધારે છે અને તેથી તે અતિશય રક્ત ખાંડના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તે શરીરના અમાના સ્તરને ઘટાડે છે (ખોટી પાચનક્રિયાથી પાછળ રહેલો ઝેરી કચરો). આ તે હકીકતને કારણે છે કે તે ઉશ્ના (ગરમ) છે.

  Question. શું સ્થૂળતામાં દરુહરિદ્રની ભૂમિકા છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર સ્થૂળતામાં કાર્ય કરે છે. દારુહરિદ્રનું બેરબેરીન શરીરમાં ચરબીના કોષોને બનતા અટકાવે છે. તેમાં બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો પણ છે. તે એકસાથે લેવામાં આવે ત્યારે ડાયાબિટીસ સહિત સ્થૂળતા સંબંધિત સમસ્યાઓનું જોખમ ઘટાડે છે.

  હા, દારુહરિદ્રા ચયાપચયને વેગ આપીને વજન વ્યવસ્થાપનમાં મદદ કરે છે. તે શરીરના અમાના સ્તરને ઘટાડે છે (ખોટી પાચનક્રિયાથી પાછળ રહેલો ઝેરી કચરો). આ તે હકીકતને કારણે છે કે તે ઉશ્ના (ગરમ) છે. તેની લખાણીયા (સ્ક્રેપિંગ) લાક્ષણિકતા પણ શરીરમાંથી વધારાની ચરબી દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું દારુહરિદ્રા કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે?

  Answer. હા, દારુહરિદ્રા શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. દારુહરિદ્રાનું બેરબેરીન આંતરડામાં કોલેસ્ટ્રોલનું શોષણ અને શોષણ અટકાવે છે. તે એલડીએલ અથવા ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે.

  હા, દારુહરિદ્રા ચયાપચયને સુધારે છે અને તેથી તંદુરસ્ત કોલેસ્ટ્રોલ સ્તર જાળવવામાં મદદ કરે છે. તે શરીરના અમાનું સ્તર ઘટાડે છે (ખોટી પાચનક્રિયાથી પાછળ રહેલો ઝેરી કચરો). આ તે હકીકતને કારણે છે કે તે ઉશ્ના (ગરમ) છે. તેની લખાણિયા (સ્ક્રેપિંગ) લાક્ષણિકતા પણ શરીરમાંથી વધારાનું કોલેસ્ટ્રોલ દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું દારુહરિદ્રની બળતરા આંતરડાના રોગ (IBD) માં ભૂમિકા છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર બળતરા આંતરડાની બીમારી (IBD) માં ભાગ ભજવે છે. દારુહરિદ્રામાં બેરબેરીન હોય છે, જે બળતરા વિરોધી અસર ધરાવે છે. તે બળતરા મધ્યસ્થીઓને મુક્ત થવાથી અટકાવે છે. પરિણામે, આંતરડાના ઉપકલા કોષોને નુકસાન ઓછું થાય છે.

  હા, દારુહરિદ્રા બળતરા આંતરડા રોગના લક્ષણો (IBD) ના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. પંચક અગ્નિનું અસંતુલન દોષ (પાચન અગ્નિ) છે. દારુહરિદ્રા પચક અગ્નિમાં સુધારો કરે છે અને બળતરા આંતરડાના રોગના લક્ષણો (IBD)ને દૂર કરે છે.

  Question. ત્વચા માટે દારુહરિદ્રના ફાયદા શું છે?

  Answer. દારુહરિદ્રાની બળતરા વિરોધી અને સૉરિયાટિક વિરોધી લાક્ષણિકતાઓ તેને બળતરા અને સૉરાયિસસ જેવી ત્વચાની સમસ્યાઓ માટે અસરકારક બનાવે છે. અભ્યાસો અનુસાર, દારુહરિદ્રાને ત્વચા પર લગાવવાથી સોરાયસીસની બળતરા અને શુષ્કતામાં મદદ મળી શકે છે.

  દારુહરિદ્ર અસંતુલિત પિત્ત અથવા કફ દોષને કારણે ત્વચાના વિકારો (જેમ કે ખંજવાળ, બળતરા, ચેપ અથવા બળતરા) ની સારવાર માટે ઉપયોગી છે. દારુહરિદ્રના રોપન (હીલિંગ), કષાય (એસ્ટ્રિજન્ટ), અને પિત્ત-કફના સંતુલન ગુણો ત્વચાના ઉપચારમાં મદદ કરે છે અને તેને વધુ નુકસાનથી બચાવે છે.

  Question. શું ઈન્ડિયન બારબેરી (દારૂહરિદ્રા) નો ઉપયોગ પેટના રોગોમાં થઈ શકે છે?

  Answer. હા, ભારતીય બારબેરી (દારૂહરિદ્રા) પેટની સમસ્યાઓમાં મદદ કરી શકે છે. તેમાં બેરબેરીન તરીકે ઓળખાતું પદાર્થ હોય છે, જે પેટનું ટોનિક છે. તે ભૂખ વધારે છે અને પાચનને નિયંત્રિત કરે છે.

  પિત્ત દોષનું અસંતુલન પેટની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે જેમ કે અપચો અથવા ભૂખ ન લાગવી. દારુહરિદ્રના દીપન (ભૂખ લગાડનાર) અને પચન (પાચન) ગુણો પેટની આવી સમસ્યાઓની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. તે ભૂખને ઉત્તેજીત કરવામાં પણ મદદ કરે છે, જે પાચનમાં મદદ કરે છે.

  Question. શું દારુહરિદ્ર પેશાબની વિકૃતિઓ માટે ફાયદાકારક છે?

  Answer. બેરબેરીન તરીકે ઓળખાતા રસાયણની હાજરીને કારણે, દારુહરિદ્ર પેશાબની સમસ્યાઓના સંચાલન માટે અસરકારક છે. આ ઘટકમાં એન્ટીઑકિસડન્ટ કાર્ય છે જે મુક્ત રેડિકલ (જેને ન્યુરોપ્રોટેક્ટીવ પ્રવૃત્તિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) દ્વારા થતા નુકસાનથી કિડનીના કોષોનું રક્ષણ કરે છે. તે બ્લડ યુરિયા, નાઇટ્રોજન અને પેશાબમાં પ્રોટીનનું વિસર્જન જેવી રેનલ સમસ્યાઓની સારવારમાં પણ મદદ કરે છે.

  હા, દારુહરિદ્ર પેશાબની સમસ્યાઓ જેમ કે પેશાબની રોકથામ, કિડનીની પથરી, ચેપ અને બળતરાની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. આ વિકૃતિઓ કફ અથવા પિટ્ટા દોષના અસંતુલનને કારણે થાય છે, જે પેશાબની નળીઓમાં અવરોધિત ઝેરના સંચયમાં પરિણમે છે. દારુહરિદ્રના વાટા-પિટ્ટા સંતુલિત અને મૂત્રલ (મૂત્રવર્ધક) ગુણો પેશાબના ઉત્પાદનમાં વધારો કરે છે, જે ઝેરને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. પરિણામે, પેશાબની સમસ્યાઓના લક્ષણો ઓછા થઈ જાય છે.

  Question. શું Daruharidraમાટે વાપરી શકાય જેમકે આંખનો રોગ?

  Answer. તેના એન્ટિમાઇક્રોબાયલ અને એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણોને કારણે, દારુહરિદ્રાનો ઉપયોગ નેત્રસ્તર દાહ અને ચેપ જેવી આંખની બિમારીઓની સારવાર માટે કરી શકાય છે. તેમાં એન્ટીઑકિસડન્ટ કાર્ય પણ છે જે મુક્ત રેડિકલ સામે લડીને આંખના લેન્સને નુકસાનથી બચાવે છે. તેનો ઉપયોગ મોતિયાની સારવાર માટે થઈ શકે છે.

  હા, દારુહરિદ્રાનો ઉપયોગ પિત્ત દોષના અસંતુલનને કારણે થતા ચેપ, બળતરા અને બળતરા સહિત આંખના વિકારોની સારવાર માટે કરી શકાય છે. તેમાં પિટ્ટા-સંતુલન અસર છે જે વિવિધ બિમારીઓને રોકવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું દારુહરિદ્રનો ઉપયોગ તાવમાં કરી શકાય?

  Answer. તાવમાં દારુહરિદ્રની ભૂમિકાને સમર્થન આપવા માટે પૂરતા વૈજ્ઞાનિક પુરાવા ન હોવા છતાં, ભૂતકાળમાં તાવની સારવાર માટે તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

  Question. શું દારુહરિદ્રની ખીલમાં કોઈ ભૂમિકા છે?

  Answer. દારુહરિદ્ર ખીલમાં કાર્ય કરે છે. તે એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને બળતરા વિરોધી ક્ષમતાઓ ઉત્તમ છે. તે ખીલ પેદા કરતા અને પરુ બનાવતા બેક્ટેરિયાને ગુણાકાર કરતા અટકાવે છે. તે બળતરાના મધ્યસ્થીઓને મુક્ત થવાથી પણ અટકાવે છે. આ ખીલ સંબંધિત બળતરા (સોજો) ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.

  કફ-પિટ્ટા દોષ ત્વચા પ્રકાર ધરાવતા લોકોમાં ખીલ અને પિમ્પલ્સ સામાન્ય છે. આયુર્વેદ મુજબ કફની ઉત્તેજના, સીબુમના ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપે છે, જે છિદ્રોને બંધ કરે છે. આના પરિણામે સફેદ અને બ્લેકહેડ્સ બંને થાય છે. પિટ્ટા ઉત્તેજના લાલ પેપ્યુલ્સ (બમ્પ્સ) અને પરુથી ભરેલા બળતરામાં પણ પરિણમે છે. દારુહરિદ્ર કફ અને પિત્તના સંતુલન તેમજ અવરોધો અને બળતરાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે એકસાથે ઉપયોગ થાય છે ત્યારે તે ખીલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.

  SUMMARY

  તે લાંબા સમયથી આયુર્વેદિક ઔષધીય પદ્ધતિમાં કાર્યરત છે. દારુહરિદ્રના ફળ અને દાંડી તેના ઉપચારાત્મક ગુણધર્મો માટે વારંવાર ઉપયોગમાં લેવાય છે.