ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે)
ગુડમાર એક ઔષધીય લાકડાની ચડતી ઝાડી છે જેના પાંદડાનો ઉપયોગ વિવિધ બિમારીઓની સારવાર માટે થાય છે.(HR/1)
ગુડમાર, જેને ગુરમાર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે એક ચમત્કારિક દવા છે, કારણ કે તે પ્રકાર I અને પ્રકાર II ડાયાબિટીસ બંનેમાં સારી રીતે કામ કરે છે. તે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું સ્તર વધારીને બ્લડ સુગરનું સ્તર ઘટાડે છે. ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ (એલડીએલ) ઘટાડીને અને સારા કોલેસ્ટ્રોલ (એચડીએલ) વધારીને કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરવા માટે ગુડમાર (ગુરમાર) ચૂર્ણ અથવા ક્વાથા પણ પાણી સાથે લઈ શકાય છે. ગુડમારના પાંદડાના પાવડરને નાળિયેર તેલ સાથે મિશ્રિત કરીને દિવસમાં એક વખત ત્વચા પર લગાવવાથી ખંજવાળ અને બર્નિંગની લાગણી ઓછી થાય છે જ્યારે ઘા મટાડવામાં પણ મદદ મળે છે. ગુડમારનું વધુ પડતું સેવન ટાળવું જોઈએ કારણ કે તેનાથી અસ્થિરતા, નબળાઈ અને વધુ પડતો પરસેવો થઈ શકે છે.
ગુડમાર તરીકે પણ ઓળખાય છે :- જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે, મેશા-શ્રૃંગી, મધુનાશિની, અજાબલ્લી, અવર્તિની, કાવલી, કાલિકાદોરી, વાકુંડી, ધુલેતી, મર્દાશિંગી, પોડાપત્રી, અદિગામ, ચેરુકુરિંજા, સન્નાગેરસેહામ્બુ
ગુડમાર પાસેથી મળેલ છે :- છોડ
ગુડમારના ઉપયોગો અને ફાયદા:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, Gudmar (Gymnema sylvestrae) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે દર્શાવેલ છે.(HR/2)
Video Tutorial
ગુડમારનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેતી રાખવી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.(HR/3)
- જો તમને તેની ઉષ્ના (ગરમ) શક્તિને કારણે અતિ એસિડિટી અથવા જઠરનો સોજો હોય તો ગુડમાર લેવાનું ટાળો.
- ગુડમાર એ ઉશ્ના (ગરમ) શક્તિ છે અને જો તમારી ત્વચા અતિસંવેદનશીલ હોય તો ગુલાબજળ અથવા કોઈપણ ઠંડકના પદાર્થ સાથે પેસ્ટ બનાવીને તેનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
-
ગુડમાર લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.(HR/4)
- સ્તનપાન : સ્તનપાન કરાવતી વખતે ગુડમાર ન લેવું જોઈએ.
- મધ્યમ દવા ક્રિયાપ્રતિક્રિયા : ગુડમારમાં બ્લડ સુગરનું સ્તર ઘટાડવાની ક્ષમતા છે. જો તમે ઇન્સ્યુલિન દવા લેતા હોવ, તો સામાન્ય રીતે ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે ગુડમાર લેતા પહેલા તમારા ડૉક્ટરને જુઓ.
- ડાયાબિટીસના દર્દીઓ : ગુડમારમાં હાઈ બ્લડ શુગર લેવલ ઘટાડવાની સારી ક્ષમતા છે, આમ જો તમે હાલમાં એન્ટી-ડાયાબિટીસ દવાનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છો, તો સામાન્ય રીતે ભલામણ કરવામાં આવે છે કે તમે ગુડમાર લેતી વખતે તમારા બ્લડ સુગર લેવલને મોનિટર કરો.
- ગર્ભાવસ્થા : ગર્ભવતી વખતે ગુડમાર ન લેવું જોઈએ.
ગુડમાર કેવી રીતે લેવું:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.(HR/5)
- ગુડમાર ચૂર્ણ : એક ચતુર્થાંશથી અડધી ચમચી ગુડમાર (મેષશ્રૃંગી) ચૂર્ણ લો. બપોર અને રાત્રિભોજન પછી તેને પાણી સાથે ગળી લો.
- ગુડમાર કેપ્સ્યુલ : ગુડમારની એકથી બે ગોળીઓ લો. દિવસમાં બે વાર વાનગીઓ પછી તેને પાણીથી ગળી લો.
- ગુડમાર ગોળીઓ : ગુડમારના એકથી બે ટેબલેટ કોમ્પ્યુટર લો. દિવસમાં બે વાર જમ્યા પછી પાણી સાથે ગળવું.
- ગુડમાર ક્વાથા : ચારથી પાંચ ચમચી ગુડમાર ક્વાથા લો. તેમાં બરાબર એ જ માત્રામાં પાણી ઉમેરો અને સાથે સાથે દરરોજ ભોજન પહેલાં પીવો.
- ગુડમાર પાંદડા પાવડર : અડધીથી એક ચમચી ગુડમારના પાનનો પાઉડર લો અને નારિયેળ તેલની પેસ્ટ બનાવો. દિવસમાં એકવાર અસરગ્રસ્ત વિસ્તાર પર લાગુ કરો. તેને 4 થી 6 કલાક માટે રહેવા દો. ખંજવાળ, ગલન અને વિશ્વસનીય ઇજાના ઉપચારને દૂર કરવા માટે દિવસમાં એકવાર આ ઉપાયનો ઉપયોગ કરો.
કેટલી ગુડમાર લેવી જોઈએ:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે) નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવા જોઈએ.(HR/6)
- Gudmar Churna : એક ચોથા ભાગથી અડધી ચમચી દિવસમાં બે વખત.
- Gudmar Capsule : દિવસમાં બે વખત એક થી બે કેપ્સ્યુલ.
- Gudmar Tablet : એક થી બે ગોળી દિવસમાં બે વાર.
- Gudmar Powder : અડધીથી એક ચમચી અથવા તમારી જરૂરિયાત મુજબ.
ગુડમારની આડ અસરો:-
કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ગુડમાર (જિમ્નેમા સિલ્વેસ્ટ્રે) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.(HR/7)
- આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.
ગુડમારને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-
Question. ગુડમારના રાસાયણિક ઘટકો શું છે?
Answer. જિમનેમિક એસિડ એ ગુડમારના સૌથી શક્તિશાળી રાસાયણિક ઘટકોમાંનું એક છે, જે રુધિરાભિસરણ ઉત્તેજક તરીકે કામ કરે છે. ટાર્ટરિક એસિડ, ગુરમારિન, કેલ્શિયમ ઓક્સાલેટ, ગ્લુકોઝ અને સેપોનિન અન્ય કેટલાક રાસાયણિક ઘટકો છે. ટેર્પેનોઇડ્સ, ગ્લાયકોસાઇડ્સ, સંતૃપ્ત અને અસંતૃપ્ત ફેટી એસિડ્સ અને આલ્કલોઇડ્સની સામગ્રી ગેસ ક્રોમેટોગ્રાફીનો ઉપયોગ કરીને નક્કી કરવામાં આવી હતી અને પાંદડાના અર્કમાં ફાયટોકેમિકલ્સ પર માસ સ્પેક્ટ્રોમેટ્રી સાથે જોડાયેલી હતી. જિમ્નેમિક એસિડ્સ, જિમ્નેમોસાઇડ્સ, જિમ્નેમાસાપોનિન્સ, ગુરમારિન, જિમ્નેમેનોલ, સ્ટિગ્માસ્ટરોલ, ડી-ક્વેર્સિટોલ, -એમિરીન સંબંધિત ગ્લાયકોસાઇડ્સ, એન્થ્રાક્વિનોન્સ, લ્યુપેઓલ, હાઇડ્રોક્સીસિનામિક એસિડ્સ અને ક્યુમરોલ છોડના વિવિધ ફાયટોક્યુલ્સના મિશ્રણ તરીકે દર્શાવવામાં આવ્યા હતા.
Question. શું ગુડમાર (ગુરમાર) ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે?
Answer. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણોને કારણે, ગુડમાર (ગુરમાર) ડાયાબિટીસ પ્રકાર 2 ની સારવારમાં ઉપયોગી છે. તે સ્વાદુપિંડના કોષોને મુક્ત રેડિકલ નુકસાનથી સુરક્ષિત કરે છે અને ઇન્સ્યુલિન સ્ત્રાવને વધારે છે, જે રક્ત ખાંડના સ્તરને ઘટાડે છે.
Question. શું ગુડમાર કોલેસ્ટ્રોલને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે?
Answer. હા, ગુડમારના બળતરા વિરોધી અને એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણો કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે. તેમાં જિમ્નેમેજેનિન નામનું સંયોજન હોય છે, જે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ (એલડીએલ)ને ઓછું કરવામાં અને શરીરમાં સારા કોલેસ્ટ્રોલ (એચડીએલ)ના સ્તરને વધારવામાં મદદ કરે છે.
ગુડમાર તેના ઉષ્ના (ગરમ) સ્વભાવ અને ટિકટા (કડવો) સ્વાદને કારણે અસરકારક કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડતી જડીબુટ્ટી છે. આ લાક્ષણિકતાઓ પાચનની અગ્નિમાં સુધારો કરવામાં અને અમા (ખોટી પાચનના પરિણામે શરીરમાં ઝેરી અવશેષો) ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જે કોલેસ્ટ્રોલના વધુ પડતા સ્તરનું મુખ્ય કારણ છે.
Question. શું ગુડમાર વજન ઘટાડવામાં ફાયદાકારક છે?
Answer. હા, ગુડમાર વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે કારણ કે તેમાં ગુરમરિન હોય છે, જે ગ્લુકોઝનું શોષણ અટકાવે છે અને શરીરમાં લિપિડ સ્તરને નિયંત્રિત કરે છે. તે સ્વાદની કળીઓમાં ફેરફાર કરવામાં પણ મદદ કરે છે (મીઠા અને કડવા ખોરાકને ઓળખવા). આ તૃષ્ણાને ઘટાડીને અને ખોરાકનો વપરાશ ઘટાડીને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
Question. શું ગુડમાર (ગુરમાર) બળતરા ઘટાડે છે?
Answer. હા, ગુડમાર બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે કારણ કે તેમાં બળતરા વિરોધી તત્વો (ટેનીન અને સેપોનિન)નો સમાવેશ થાય છે. આ ઘટકો બળતરા મધ્યસ્થીઓ (સાયટોકાઇન્સ) ના પ્રકાશનને અટકાવવામાં મદદ કરે છે.
Question. ગુડમાર પાવડરના ફાયદા શું છે?
Answer. ગુડમાર (ગુરમાર) પાઉડરના ઘણા સ્વાસ્થ્ય લાભો છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી લક્ષણો તેને ડાયાબિટીસની સારવારમાં ફાયદાકારક બનાવે છે. તેના એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિબાયોટિક ગુણોને કારણે, તે જંતુઓના વિકાસને મર્યાદિત કરીને ચેપ (સૌથી સામાન્ય રીતે દાંતના ચેપ) ના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. ગુરમાર પાઉડરમાં હેપેટોપ્રોટેક્ટીવ પ્રોપર્ટીઝ છે જે લીવર કોશિકાઓને ફ્રી રેડિકલ ડેમેજથી રક્ષણ આપે છે જ્યારે રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં પણ સુધારો કરે છે.
હા, ગુડમાર એક અસરકારક કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડતી જડીબુટ્ટી છે. તેનો ઉષ્ણ (ગરમ) સ્વભાવ અને તિક્ત (કડવો) સ્વાદ પાચનની આગને પ્રોત્સાહન આપવા અને અમા (ખોટી પાચનક્રિયાને કારણે શરીરમાં ઝેરી અવશેષો) ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જે કોલેસ્ટ્રોલના વધુ પડતા સ્તરનું પ્રાથમિક કારણ છે.
Question. ગુડમાર (ગુરમાર) કૃમિ કેવી રીતે મારે છે?
Answer. ગુડમાર (ગુરમાર) કૃમિના નિયંત્રણમાં મદદ કરી શકે છે કારણ કે તેમાં એન્થેલમિન્ટિક તત્વો (સેપોનિન અને ટેનીન)નો સમાવેશ થાય છે. તે શરીરના પરોપજીવી કૃમિ અને અન્ય આંતરડાના પરોપજીવીઓને બહાર કાઢવામાં મદદ કરે છે.
આંતરડામાં કૃમિના વિકાસને રોકવા માટે ગુડમાર એક શક્તિશાળી ઔષધિ છે. કૃમિને આયુર્વેદમાં ક્રિમી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. કૃમિના વિકાસમાં નીચા અગ્નિ સ્તરો (નબળી પાચન અગ્નિ) દ્વારા મદદ મળે છે. ગુડમારની ઉશ્ના (ગરમ) પ્રકૃતિ પાચન અગ્નિને પ્રોત્સાહન આપે છે જ્યારે કૃમિના વિકાસ માટેના શ્રેષ્ઠ વાતાવરણનો પણ નાશ કરે છે.
Question. શું ગુડમાર ખાંસી અને તાવ માટે ફાયદાકારક છે?
Answer. ઉધરસ અને તાવમાં ગુડમારની ભૂમિકાનો બેકઅપ લેવા માટે પૂરતા વૈજ્ઞાનિક ડેટા નથી.
Question. Gudmar(Gurmar) ની આડ અસરો શું છે?
Answer. જ્યારે મોટી માત્રામાં ઉપયોગ થાય છે, ત્યારે ગુડમાર અન્ય વસ્તુઓની સાથે હાઈપોગ્લાયકેમિઆ, નબળાઈ, અસ્થિરતા અને વધુ પડતો પરસેવો પેદા કરી શકે છે. પરિણામે, ગુડમારનો ઉપયોગ કરતા પહેલા તમારા ડૉક્ટર સાથે વાત કરવી શ્રેષ્ઠ છે.
તેના કફા સંતુલિત ગુણધર્મોને કારણે, ગુડમાર ઉધરસ અને તાવની સારવાર માટે ઉત્તમ વિકલ્પ છે. તેના ગરમ પાત્રને લીધે, તે ઉધરસના સંચાલનમાં મદદ કરે છે અને અમા (ખોટી પાચનક્રિયાને કારણે શરીરમાં ઝેરી અવશેષો) ઘટાડવામાં મદદ કરે છે, જે તાવનું પ્રાથમિક કારણ છે. પરિણામે, તે ઉધરસ અને તાવ માટે સારું છે.
SUMMARY
ગુડમાર, જેને ગુરમાર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે એક ચમત્કારિક દવા છે, કારણ કે તે પ્રકાર I અને પ્રકાર II ડાયાબિટીસ બંનેમાં સારી રીતે કામ કરે છે. તે શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું સ્તર વધારીને બ્લડ સુગરનું સ્તર ઘટાડે છે.