ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨਿਕੁਲਾਟਾ)
ਕਲਮੇਘ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ “ਹਰੇ ਚਿਰੇਟਾ” ਅਤੇ “ਬਿਟਰਸ ਦਾ ਰਾਜਾ” ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇੱਕ ਪੌਦਾ ਹੈ।(HR/1)
ਇਸਦਾ ਕੌੜਾ ਸਵਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇਸਦੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਰੈਡੀਕਲ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੀਆਂ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਅਤੇ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡਿਊਲੇਟਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਸਾਈਨਿਸਾਈਟਿਸ ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਸ਼ੂਗਰ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੇ સ્ત્રાવ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾ ਕੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਲਮੇਘ ਚੂਰਨ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲੈਣ ਨਾਲ ਅਮਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਕੇ ਗਠੀਏ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਭੁੱਖ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ, ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ, ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਚੰਬਲ, ਫੋੜੇ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਸੁਆਦ ਕੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਮਿੱਠੇ ਨਾਲ ਲੈਣਾ ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪਤਲਾ ਕਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ :- Andrographis paniculata, Andrographis, Kalmegha, Kalamage
ਕਲਮੇਘ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ :- ਪੌਦਾ
ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਫਾਇਦੇ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨਿਕੁਲਾਟਾ) ਦੇ ਉਪਯੋਗ ਅਤੇ ਲਾਭ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ।(HR/2)
- ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ : ਕਲਮੇਘ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ, ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਹੈਪੇਟੋਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਿਗਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਫ੍ਰੀ ਰੈਡੀਕਲਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਰਾਣੀ ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਬੀ ਵਾਇਰਸ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕਫਾ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੈਪੇਟੋਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਗੁਣ ਹਨ। - ਫਲੂ (ਫਲੂ) : ਕਲਮੇਘ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਇਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਭੜਕਾਊ ਵਿਚੋਲੇ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫੇਫੜਿਆਂ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।
- ਸਾਈਨਿਸਾਈਟਿਸ : ਸਾਈਨਿਸਾਈਟਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਕਲਮੇਘ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ, ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ, ਅਤੇ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡੂਲੇਟਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਇਸਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਲਮੇਘ ਇੱਕ ਐਂਟੀ-ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਹੈ ਜੋ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਵੀ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਫ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ। - ਭੁੱਖ ਉਤੇਜਕ : ਕਲਮੇਘ ਐਨੋਰੈਕਸੀਆ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਪਾਚਨ ਸੰਬੰਧੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਘੱਟਣਾ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਊਸ਼ਨਾ (ਗਰਮ) ਸੁਭਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਪਾਚਨ ਅੱਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। - ਸਰਦੀ ਦੇ ਆਮ ਲੱਛਣ : ਕਲਮੇਘ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਮਾਈਕਰੋਬਾਇਲ, ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਅਤੇ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡੂਲੇਟਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨੱਕ ਦੇ ਲੇਸਦਾਰ ਝਿੱਲੀ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਨੱਕ ਦੇ ਸੁੱਕਣ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਕਫਾ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਲਮੇਘ ਆਮ ਜ਼ੁਕਾਮ, ਫਲੂ, ਅਤੇ ਉੱਪਰੀ ਸਾਹ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। - ਟੌਨਸਲਾਈਟਿਸ : ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਟੌਨਸਿਲਾਈਟਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਮਾਈਕਰੋਬਾਇਲ, ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਅਤੇ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡੂਲੇਟਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਟੌਨਸਿਲ ਦੀ ਜਲਣ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਟੌਨਸਿਲਟਿਸ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੁਖਾਰ, ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼ ਅਤੇ ਖੰਘ ਤੋਂ ਵੀ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਕਫਾ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਰੋਗਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਕਿਰਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਨੁਕੂਲ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟੌਨਸਿਲਿਟਿਸ-ਸਬੰਧਤ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਗਲੇ ਦੇ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। - ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਅੰਤੜੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ : ਕਲਮੇਘ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਵੱਡੀ ਆਂਦਰ ਦੀ ਸੋਜ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਖਰਾਬੀ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੋਜ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਲਸਰੇਟਿਵ ਕੋਲਾਈਟਿਸ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਪਿਟਾ-ਸੰਤੁਲਨ ਗੁਣ ਸੋਜਸ਼ ਆਂਤੜੀਆਂ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਉਤੇਜਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। - ਫੈਮਿਲੀਅਲ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਬੁਖਾਰ (ਵਾਰਿਸਤ ਸੋਜਸ਼ ਵਿਕਾਰ) : ਕਲਮੇਘ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਡੀਟੇਰੀਅਨ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਐਪੀਸੋਡਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੇਫੜਿਆਂ, ਦਿਲ ਅਤੇ ਪੇਟ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਸੋਜਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਈਟ੍ਰਿਕ ਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਸੋਜ਼ਸ਼ ਵਿਚੋਲੇ ਦੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਵਾਂਗ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕਲਮੇਘ ਸੋਜ਼ਸ਼ ਦੇ ਐਪੀਸੋਡਾਂ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਲੰਬਾਈ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਗਠੀਏ : ਕਲਮੇਘ ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਟੋਇਮਿਊਨ ਸਥਿਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਜੋੜਾਂ ਦੀ ਬੇਅਰਾਮੀ, ਜਲੂਣ ਅਤੇ ਕਠੋਰਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਹੈ। ਇਹ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਅਤੇ ਸੋਜ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ, ਰਾਇਮੇਟਾਇਡ ਗਠੀਏ (ਆਰਏ) ਨੂੰ ਆਮਾਵਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਮਾਵਤਾ ਇੱਕ ਵਿਕਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਾਤ ਦੋਸ਼ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਮਾ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਮਾਵਤਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਅਮਾ (ਗਲਤ ਪਾਚਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ) ਦਾ ਸੰਚਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵਾਟਾ ਇਸ ਅਮਾ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੀਨ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਨਿਯਮਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਠੀਏ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਮਾ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਊਸ਼ਨਾ (ਗਰਮ) ਸੁਭਾਅ ਵੀ ਵਾਤ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। - HIV ਦੀ ਲਾਗ : ਕਲਮੇਘ ਐੱਚਆਈਵੀ/ਏਡਜ਼ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਦੇ ਐਂਟੀਵਾਇਰਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਐੱਚਆਈਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਨ। ਇਹ HIV ਦੀ ਲਾਗ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ HIV-ਸਬੰਧਤ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ : ਕਲਮੇਘ ਹਾਈਪਰਟੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਫੈਲਣ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਇਡ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਨੂੰ ਲਿਪਿਡ ਪਰਆਕਸੀਡੇਸ਼ਨ-ਸਬੰਧਤ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਲ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
- ਪਰਜੀਵੀ ਲਾਗ : ਕਲਮੇਘ ਨਾਲ ਮਲੇਰੀਆ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਮਲੇਰੀਆ ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ. ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਮਲੇਰੀਆ ਪਰਜੀਵੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਮਲੇਰੀਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀਪੈਰਾਸੀਟਿਕ ਏਜੰਟ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਟਿੱਕਾ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। - ਪੇਟ ਦੇ ਫੋੜੇ : ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਗੈਸਟਰਿਕ ਅਤੇ ਡਿਓਡੀਨਲ ਅਲਸਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਐਂਟੀ-ਅਲਸਰ, ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਅਤੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੇਟ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਐਸਿਡ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਟ ਦੀ ਲੇਸਦਾਰ ਝਿੱਲੀ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਰੈਡੀਕਲਸ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਗੈਸਟ੍ਰੋਪ੍ਰੋਟੈਕਟਿਵ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ.
- ਐਲਰਜੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ : ਕਲਮੇਘ ਐਲਰਜੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿਚ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਐਂਟੀ-ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਸਾੜ ਵਿਰੋਧੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਐਲਰਜੀ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰੋਗਾਣੂਨਾਸ਼ਕ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ, ਇਸਦੇ ਕਫਾ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ‘ਤੇ ਲਾਹੇਵੰਦ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ। - ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗ : ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਚਮੜੀ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ, ਐਂਟੀਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਹ ਖੂਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ, ਜਦੋਂ ਇਕੱਠੇ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਚਮੜੀ ਦੇ ਫਟਣ, ਫੋੜੇ ਅਤੇ ਖੁਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਖੂਨ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਟਿੱਕਾ (ਕੌੜੇ) ਸੁਆਦ ਅਤੇ ਪਿਟਾ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।
Video Tutorial
ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨਿਕੁਲਾਟਾ) ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।(HR/3)
- ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤੀ ਮਿੱਠੇ ਨਾਲ ਲਓ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਦਾ ਸਵਾਦ ਬਹੁਤ ਕੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਜੂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕ੍ਰੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸਟ ਕਰੋ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਠੰਡਾ ਕਰਨ ਦੇ ਗੁਣ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗਰਮ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
-
ਕਲਮੇਘ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨਿਕੁਲਾਟਾ) ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ।(HR/4)
- ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣਾ : ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਵੇਲੇ ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
- ਹੋਰ ਪਰਸਪਰ ਕਿਰਿਆ : 1. ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡੂਲੇਟਿੰਗ ਗੁਣ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇਮਯੂਨੋਮੋਡਿਊਲੇਟਰੀ ਦਵਾਈ ਥੈਰੇਪੀ ‘ਤੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਮਿਲੋ। ਐਂਟੀਕੋਆਗੂਲੈਂਟਸ ਕਲਮੇਘ ਨਾਲ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਐਂਟੀਕੋਆਗੂਲੈਂਟ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦੇਖੋ।
- ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ : ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਕਲਮੇਘ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ।
ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਟਿਕਟਾ (ਕੌੜਾ) ਰਸ ਅਤੇ ਕਫਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਐਂਟੀ-ਡਾਇਬਟਿਕ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ। - ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ : ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਟੈਂਸਿਵ ਦਵਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਪਿਟਾ ਸੰਤੁਲਨ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਲਮੇਘ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਂਟੀਹਾਈਪਰਟੈਂਸਿਵ ਦਵਾਈਆਂ ਨਾਲ ਕਲਮੇਘ ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੋ। - ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ : ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਕਲਮੇਘ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਲੈਣਾ ਹੈ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨੀਕੁਲਾਟਾ) ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।(HR/5)
- ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਰਸ : ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਚਮਚ ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਰਸ ਲਓ। ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਰਜੀਹੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਕਵਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਓ, ਜਾਂ ਜ਼ਖਮਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
- ਕਲਮੇਘ ਕੈਪਸੂਲ : ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਕਲਮੇਘ ਕੈਪਸੂਲ ਲਓ। ਦਿਨ ‘ਚ ਦੋ ਵਾਰ ਪਕਵਾਨ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਨਿਗਲ ਲਓ।
- ਕਲਮੇਘ ਪੱਤਾ : ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਪੰਜ ਤੋਂ ਦਸ ਪੱਤੇ ਲਓ। ਇਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਕਾਲੀ ਮਿਰਚਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀਸ ਲਓ। dysmenorrhea ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਲਈ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਸਨੂੰ ਲਓ।
- ਕਲਮੇਘ ਕਵਾਠ : ਅੱਧਾ ਤੋਂ ਇਕ ਚਮਚ ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਲਓ। ਦੋ ਮੱਗ ਪਾਣੀ ਪਾਓ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮਾਤਰਾ ਅੱਧਾ ਕੱਪ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਬਾਲੋ। ਇਹ ਕਮਲੇਘ ਕਵਾਥ ਹੈ। ਇਸ ਕਲਮੇਘ ਕਵਾਥ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਲੈ ਕੇ ਇੰਨੀ ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪਾਓ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀਓ। ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਨਤੀਜਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਇਸ ਇਲਾਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਕਲਮੇਘ ਚੂਰਨ (ਪਾਊਡਰ) : ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਲਓ। ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਚਮਚ ਸ਼ਹਿਦ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ। ਭੋਜਨ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਵਾਰ ਖਾਓ।
- ਕਲਮੇਘ ਪੇਸਟ : ਕਲਮੇਘ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਹਲਦੀ ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸਟ ਬਣਾ ਲਓ। ਦੂਸ਼ਿਤ ਸੱਟਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰੋ।
- ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ : ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਨਾਰੀਅਲ ਦੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਓ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਚੰਬਲ ਅਤੇ ਗੋਨੋਰੀਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਸਥਾਨ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰੋ।
ਕਲਮੇਘ ਕਿੰਨਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਲਮੇਘ (ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫਿਸ ਪੈਨਿਕੁਲਾਟਾ) ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਮਾਤਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।(HR/6)
- ਕਲਮੇਘ ਦਾ ਰਸ : ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਚਮਚਾ, ਜਾਂ, ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਚਮਚਾ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ।
- ਕਲਮੇਘ ਚੂਰਨ : ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਚਮਚ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ.
- ਕਲਮੇਘ ਕੈਪਸੂਲ : ਇੱਕ ਤੋਂ ਦੋ ਕੈਪਸੂਲ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ।
- ਕਲਮੇਘ ਪੇਸਟ : ਅੱਧਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਚਮਚ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ।
- ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ : ਅੱਧਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਚਮਚ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ।
ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ:-
ਕਈ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, Kalmegh (Andrographis paniculata) ਲੈਂਦੇ ਸਮੇਂ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।(HR/7)
- ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ
- ਸੁਸਤੀ
- ਥਕਾਵਟ
- ਮਤਲੀ
- ਉਲਟੀ
- ਦਸਤ
- ਵਗਦਾ ਨੱਕ
- ਭੁੱਖ ਦੀ ਕਮੀ
ਕਲਮੇਘ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਸਵਾਲ:-
Question. ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਕੀ ਹਨ?
Answer. ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਮੁੱਖ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ, ਕਲਮੇਘਿਨ ਅਤੇ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ, ਜੜੀ-ਬੂਟੀਆਂ ਦੇ ਚਿਕਿਤਸਕ ਲਾਭਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਡਾਇਟਰਪੀਨਸ, ਲੈਕਟੋਨਸ ਅਤੇ ਫਲੇਵੋਨੋਇਡ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।
Question. ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਕਿੱਥੇ ਖਰੀਦਣਾ ਹੈ?
Answer. ਕਲਮੇਘ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਹੈ: ਜੂਸsਚੁਰਨਾsਕੈਪਸੂਲsਕਵਾਥ ਤੁਸੀਂ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੋੜੀਂਦੇ ਫਾਰਮ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
Question. ਕੀ ਮੈਂ ਕਲਮੇਘ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਨਾਲ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?
Answer. ਜੀ ਹਾਂ, ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਕੌੜੇ ਸਵਾਦ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਕੰਬੋ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
Question. ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ?
Answer. ਕਲਮੇਘ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਨਾਮਾਂ ਹੇਠ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: 1. ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਵਿਕਰੇਤਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਕਲਮੇਘ ਪਲਾਂਟ (ਪੰਚਾਂਗ) ਖਰੀਦੋ। 2. ਇਸ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋ ਕੇ ਛਾਂ ‘ਚ ਸੁੱਕਣ ਲਈ ਲਟਕਾ ਦਿਓ। 3. ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ 2-3 ਘੰਟਿਆਂ ਲਈ ਧੁੱਪ ‘ਚ ਰੱਖ ਦਿਓ। 4. ਗ੍ਰਾਈਂਡਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਰੀਕ ਪਾਊਡਰ ‘ਚ ਪੀਸ ਲਓ। 5. ਇਸ ਪਾਊਡਰ ਨੂੰ ਠੰਡੇ, ਸੁੱਕੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਲੋੜ ਅਨੁਸਾਰ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
Question. ਕੀ ਕਲਮੇਘ ਸ਼ੂਗਰ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੈ?
Answer. ਜੀ ਹਾਂ, ਕਲਮੇਘ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਰੋਗੀਆਂ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਵਿੱਚ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਇਡ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਨਕ੍ਰੀਆਟਿਕ ਸੈੱਲਾਂ ਤੋਂ ਇਨਸੁਲਿਨ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸਲਈ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਆਪਣੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।
Question. ਕੀ ਕਲਮੇਘ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?
Answer. ਹਾਂ, ਕਲਮੇਘ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਐਂਡਰੋਗ੍ਰਾਫੋਲਾਈਡ ਦਾ ਹਾਈਪੋਲਿਪੀਡੈਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। ਇਹ ਖ਼ੂਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ਰਾਬ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ (LDL) ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਈਗਲਿਸਰਾਈਡਜ਼ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲਿਪਿਡ ਪੇਰੋਕਸੀਡੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵੀ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ.
Question. ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਲਈ ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ?
Answer. ਕਲਮੇਘ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚਲੇ ਕੁਝ ਤੱਤਾਂ ਵਿਚ ਲਿਪਿਡ ਘੱਟ ਕਰਨ ਦੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਿੱਸੇ ਸੀਰਮ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਨ।
ਫੈਟੀ ਲੀਵਰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਿਗਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਇਕੱਠੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਜਿਗਰ ਸੋਜ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲਮੇਘ ਦੇ ਦੀਪਨ (ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ), ਪਾਚਨ (ਪਾਚਨ), ਅਤੇ ਸ਼ੋਥਰ (ਜਲੂਣ ਵਿਰੋਧੀ) ਗੁਣ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਦੇ ਪਾਚਨ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਦੇ ਸੈੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜਸ਼ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
Question. ਕਲਮੇਘ ਸੀਰਪ ਦੇ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹਨ?
Answer. ਕਲਮੇਘ ਸ਼ਰਬਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਗਰ ਦੇ ਐਨਜ਼ਾਈਮਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਪਿਤ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਦੀਪਨ (ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲਾ) ਅਤੇ ਪਾਚਨ (ਪਾਚਨ) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਕਲਮੇਘ ਸ਼ਰਬਤ ਤੁਹਾਡੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਬਦਹਜ਼ਮੀ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਸਮੇਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਚਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਭੁੱਖ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ।
Question. ਕੀ ਕਲਮੇਘ ਚਮੜੀ ਵਿੱਚ ਧੱਫੜ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ?
Answer. ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਚਮੜੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਲਮੇਘ ਧੱਫੜ ਅਤੇ ਖੁਜਲੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਤੱਥ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਸਨਾ (ਗਰਮ) ਹੈ।
SUMMARY
ਇਸਦਾ ਕੌੜਾ ਸਵਾਦ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਡਾਕਟਰੀ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇਸਦੇ ਐਂਟੀਆਕਸੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਰੈਡੀਕਲ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।