ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી)

ચિર અથવા ચીર પાઈન વૃક્ષ આર્થિક રીતે ઉપયોગી પ્રજાતિ છે જેનો બગીચામાં સુશોભન તરીકે પણ ઉપયોગ થાય છે.^(HR/1)

વૃક્ષના લાકડાનો સામાન્ય રીતે ઘરના બાંધકામ, ફર્નિચર, ચાની છાતીઓ, રમતગમતનો સામાન અને સંગીતનાં સાધનો સહિત વિવિધ ઉપયોગો માટે ઉપયોગ થાય છે. ઉધરસ, શરદી, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા, ટ્યુબરક્યુલોસિસ અને બ્રોન્કાઇટિસ માટે છોડના વિવિધ ભાગોનો ઉપયોગ એન્ટિસેપ્ટિક્સ, ડાયફોરેટિક્સ, મૂત્રવર્ધક પદાર્થ, રૂબફેસિએન્ટ્સ, ઉત્તેજક અને વર્મીફ્યુજ તરીકે થાય છે. બર્ન્સ અને સ્કેલ્ડ્સને છાલની પેસ્ટથી સારવાર આપવામાં આવે છે.

ચિર તરીકે પણ ઓળખાય છે :- પિનસ રોક્સબર્ગી, પિટા વર્કસ, સુરભિદારુકા, તારપીન તેલરગાચ, સરલા ગાચ, લાંબા પાંદડાવાળા પાઈન, ચેલ, સરલમ, શિરસલ, ચીયર, સનોબર

થી ચિર મળે છે :- છોડ

ચિરના ઉપયોગો અને ફાયદા:-

કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી) ના ઉપયોગો અને ફાયદાઓ નીચે મુજબ દર્શાવેલ છે.^(HR/2)

• અસ્થમા : અસ્થમા એ એક ડિસઓર્ડર છે જેમાં વાયુનલિકાઓમાં સોજો આવે છે, જેના કારણે વ્યક્તિને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ પડે છે. વારંવાર શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને છાતીમાંથી ઘરઘરાટીનો અવાજ આ બીમારીનું લક્ષણ છે. આયુર્વેદ અનુસાર, અસ્થમા વાત અને કફ શ્વાસના અસંતુલનને કારણે થાય છે.
• શ્વાસનળીનો સોજો : શ્વાસનળીનો સોજો એ એક વિકાર છે જેમાં પવનની નળી અને ફેફસામાં સોજો આવે છે, પરિણામે ગળફામાં એકત્રીકરણ થાય છે. બ્રોન્કાઇટિસને આયુર્વેદમાં કાસ રોગ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, અને તે વાત અને કફ દોષોના અસંતુલનને કારણે થાય છે. જ્યારે વાત દોષ સંતુલિત થઈ જાય છે, ત્યારે તે શ્વસનતંત્ર (વિન્ડપાઈપ) માં કફ દોષને પ્રતિબંધિત કરે છે, જેના કારણે ગળફામાં સંચય થાય છે. આ બીમારીના પરિણામે શ્વસનતંત્રમાં ભીડ વાયુમાર્ગને અવરોધે છે. તેના વાટ અને કફ સંતુલન અને ઉષ્ના લક્ષણોને લીધે, ચિર ગળફાને બહાર કાઢવામાં મદદ કરે છે અને બ્રોન્કાઇટિસના લક્ષણો ઘટાડે છે.
• પાઈલ્સ : આજની બેઠાડુ જીવનશૈલીના પરિણામે પાઈલ્સ એ ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે. તે સતત કબજિયાતના પરિણામે ઉદભવે છે, જે ત્રણેય દોષોને, ખાસ કરીને વાત દોષને નષ્ટ કરે છે. અતિશય વાટ દ્વારા પાચન અગ્નિ ધીમી થાય છે, પરિણામે લાંબા સમય સુધી કબજિયાત રહે છે. જો અવગણવામાં આવે અથવા સારવાર ન કરવામાં આવે, તો તે ગુદા પ્રદેશમાં દુખાવો અને સોજો, તેમજ ખૂંટો સમૂહની વૃદ્ધિ તરફ દોરી શકે છે. તેના વાટા સંતુલિત લક્ષણને કારણે, ચીર કબજિયાતમાંથી રાહત આપીને થાંભલાઓના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. આ શરીરમાંથી સ્ટૂલને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે અને થાંભલાઓની રચનાને અટકાવે છે.
• અપચો : અપચો, જેને આયુર્વેદમાં અગ્નિમંડ્યા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે પિત્ત દોષના અસંતુલનને કારણે થાય છે. જ્યારે મંડ અગ્નિ (ઓછી પાચક અગ્નિ) ના અભાવે ખોરાક લેવામાં આવે છે પરંતુ પચતું નથી, ત્યારે અમા રચાય છે (અયોગ્ય પાચનને કારણે શરીરમાં ઝેરી રહે છે). અપચો આનું પરિણામ છે. સાદી ભાષામાં કહીએ તો, અપચો એ ખાધેલા ખોરાકના અપૂર્ણ પાચનનું પરિણામ છે. તેના દીપન (ભૂખ લગાડનાર) અને પચાણ (પાચન) ગુણોને લીધે, ચિર અમાનું પાચન કરીને અપચોના સંચાલનમાં મદદ કરે છે.
• મચકોડ : જ્યારે અસ્થિબંધન અથવા પેશીઓને બાહ્ય બળ દ્વારા નુકસાન થાય છે ત્યારે મચકોડ વિકસે છે, પરિણામે પીડા અને સોજો અસંતુલિત વાટ દોષ દ્વારા નિયંત્રિત થાય છે. તેના વાટા સંતુલિત ગુણધર્મોને લીધે, પીડા અને સોજો જેવા મચકોડના લક્ષણોને દૂર કરવા માટે ચિરના પાંદડાનો ઉકાળો અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં પીવડાવી શકાય છે.
• ક્રેક : શરીરની અંદર અતિશય શુષ્કતા, વધતા વાટ દોષને કારણે ત્વચા પર તિરાડો પડી જાય છે. ચીરની સ્નિગ્ધા (તેલયુક્ત) અને વાટ સંતુલિત ગુણો શુષ્કતા દૂર કરવામાં અને તિરાડોથી રાહત આપવામાં મદદ કરે છે.
• સંધિવાની પીડા : સંધિવાની પીડા એ પીડા છે જે રુમેટોઇડ સંધિવામાં વાત દોષના અસંતુલનના પરિણામે થાય છે. તેના વાટા સંતુલિત ગુણધર્મોને લીધે, ચિર અથવા ટર્પેન્ટાઇન તેલને પીડા રાહત આપવા માટે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં સંચાલિત કરી શકાય છે.

Video Tutorial

ચિરનો ઉપયોગ કરતી વખતે લેવાની સાવચેતી:-

કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી) લેતી વખતે નીચેની સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/3)

• ચિર લેતી વખતે ખાસ સાવચેતી રાખવી:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી) લેતી વખતે નીચેની ખાસ સાવચેતી રાખવી જોઈએ.^(HR/4)

  • અન્ય ક્રિયાપ્રતિક્રિયા : જ્યારે ચિરને બળતરા વિરોધી દવાઓ સાથે જોડવામાં આવે છે, ત્યારે તે કેટલાક લોકોમાં વિવિધ પ્રતિકૂળ અસરોનું કારણ બની શકે છે. પરિણામે, જો તમે અન્ય દવા સાથે Chir લઈ રહ્યા છો, તો તમારે તમારા ડૉક્ટર સાથે અગાઉથી વાત કરવી જોઈએ.

  ચિર કેવી રીતે લેવું:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી) ને નીચે દર્શાવેલ પદ્ધતિઓમાં લઈ શકાય છે.^(HR/5)

  કેટલા ચિર લેવા જોઈએ:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, ચિર (પિનસ રોક્સબર્ગી) ને નીચે દર્શાવેલ માત્રામાં લેવા જોઈએ.^(HR/6)

  Chir ની આડ અસરો:-

  કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસો મુજબ, Chir (Pinus roxburghii) લેતી વખતે નીચેની આડઅસરોને ધ્યાનમાં લેવી જરૂરી છે.^(HR/7)

  • આ ઔષધિની આડ અસરો વિશે હજુ સુધી પૂરતી વૈજ્ઞાનિક માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.

  ચીરને લગતા વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો:-

  Question. ચિરના વ્યવસાયિક લાભો શું છે?

  Answer. લાકડાના થાંભલાઓ, બારીઓ, વેન્ટિલેટર અને કેબિનેટના ઉત્પાદનમાં તેમજ ચામડાના ઉદ્યોગમાં ચીર પાઈનનો વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે.

  Question. શું ચીર બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે?

  Answer. હા, ચિર બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે. તેના બળતરા વિરોધી અને analgesic ગુણો અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં દુખાવો અને બળતરા દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  બળતરા સામાન્ય રીતે વાત દોષના અસંતુલનને કારણે થાય છે. ચીરની વાતનું સંતુલન અને શોથર (બળતરા વિરોધી) લક્ષણો બળતરાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  Question. ડાયાબિટીસમાં ચિર કેવી રીતે મદદ કરે છે?

  Answer. ચિરનું લોહીમાં શર્કરાનું પ્રમાણ ઘટાડવું એ ડાયાબિટીસના સંચાલનમાં મદદ કરે છે. તે સ્વાદુપિંડના કોષોને ઈજાથી રક્ષણ આપે છે અને ઇન્સ્યુલિનના સ્ત્રાવને વેગ આપે છે, જેનાથી બ્લડ સુગરનું સ્તર નિયંત્રિત થાય છે.

  ડાયાબિટીસ વાટ અને કફ દોષના અસંતુલનને કારણે થાય છે. પરિણામે, શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનનું સ્તર અસંતુલિત થઈ જાય છે. ચિરની વાત અને કફ સંતુલિત લાક્ષણિકતાઓ શરીરમાં ઇન્સ્યુલિનના સ્તરને નિયંત્રિત કરીને ડાયાબિટીસના નિયંત્રણમાં મદદ કરી શકે છે.

  Question. શું ચિર મૂત્રવર્ધક પદાર્થમાં મદદ કરે છે?

  Answer. હા, ચિર સોયની મૂત્રવર્ધક અસર મૂત્રવર્ધક પદાર્થમાં મદદ કરે છે. તે પેશાબ આઉટપુટ વધારીને મૂત્રવર્ધક પદાર્થને પ્રોત્સાહન આપે છે.

  Question. કૃમિના ચેપને રોકવામાં ચિર કેવી રીતે મદદ કરે છે?

  Answer. હા, ચિર સોયની મૂત્રવર્ધક અસર મૂત્રવર્ધક પદાર્થમાં મદદ કરે છે. તે પેશાબ આઉટપુટ વધારીને મૂત્રવર્ધક પદાર્થને પ્રોત્સાહન આપે છે.

  Question. કૃમિના ચેપને રોકવામાં ચિર કેવી રીતે મદદ કરે છે?

  Answer. કૃમિના ચેપના નિવારણમાં ચિરના એન્ટિલ્મિન્ટિક ગુણો મદદ કરી શકે છે. યજમાનને નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના પરોપજીવી કૃમિ શરીરમાંથી બહાર કાઢવામાં આવે છે.

  કૃમિ ચેપ એ એક વિકાર છે જે નબળા અથવા અશક્ત પાચન તંત્રના પરિણામે થાય છે. ચીરના દીપન (ભૂખ લગાડનાર) અને પચના (પાચન) ગુણધર્મો પાચનને પ્રોત્સાહન આપવા અને કૃમિના વિકાસને અટકાવવામાં મદદ કરે છે.

  Question. શું ચિર મેલેરિયાને રોકવામાં મદદ કરે છે?

  Answer. કારણ કે ચિર આવશ્યક તેલમાં પરોપજીવી વિરોધી ગુણધર્મો છે, તે મેલેરિયાની સારવારમાં ઉપયોગી થઈ શકે છે. ચિરમાં અમુક ઘટકો મેલેરિયા પરોપજીવીના વિકાસને અટકાવે છે, જેનાથી મેલેરિયાને નિયંત્રિત કરી શકાય છે.

  Question. ચિર પિમ્પલ્સના સંચાલનમાં કેવી રીતે મદદ કરે છે?

  Answer. ચિર રેઝિનની એન્ટિબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ લાક્ષણિકતાઓ પિમ્પલ્સની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. જ્યારે પીડિત વિસ્તારમાં આપવામાં આવે છે ત્યારે તે ત્વચા પર બેક્ટેરિયાની ક્રિયાને અટકાવે છે. ચીરના અમુક ઘટકોમાં બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો પણ હોય છે, જે પિમ્પલ્સને કારણે થતી ત્વચાની બળતરાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  તેના શોથર (બળતરા વિરોધી) લાક્ષણિકતાને લીધે, ચિર રેઝિનનો ઉપયોગ પિમ્પલ્સને ઘટાડવા માટે થાય છે. પિમ્પલ્સ પિટ્ટા-કફ દોષા અસંતુલનને કારણે થાય છે, જે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં સોજો અથવા બમ્પનું કારણ બને છે. ચિર પિમ્પલ બમ્પ્સને ઘટાડવામાં તેમજ પુનરાવૃત્તિને રોકવામાં મદદ કરે છે.

  Question. ક્રોનિક બ્રોન્કાઇટિસના કિસ્સામાં ચિરના ફાયદા શું છે?

  Answer. તેના કફનાશક ગુણધર્મોને કારણે, ચિર ક્રોનિક બ્રોન્કાઇટિસની સારવારમાં ફાયદાકારક હોઈ શકે છે. તે વાયુમાર્ગમાંથી સ્પુટમ સ્રાવને પ્રોત્સાહન આપીને શ્વાસ લેવામાં મદદ કરે છે.

  Question. ઘા મટાડવાના કિસ્સામાં ચીરના ફાયદા શું છે?

  Answer. ચિરના રોગનિવારક ગુણધર્મો, જેમાં ઉચ્ચ એન્ટીઑકિસડન્ટો, બળતરા વિરોધી અને એન્ટીબેક્ટેરિયલ ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે, જે ઘાના ઉપચારમાં મદદ કરે છે. ચિરમાં ફાયટોકોન્સ્ટીટ્યુઅન્ટ્સ હોય છે જે ઘાને સંકોચન અને બંધ કરવામાં મદદ કરે છે. તે ત્વચાના નવા કોષોના નિર્માણને પણ પ્રોત્સાહન આપે છે અને સૂક્ષ્મજીવોના પ્રસારને અટકાવે છે, ઘાના સ્થળે ચેપનું જોખમ ઘટાડે છે.

  ચીરની રક્તરોધક (હેમોસ્ટેટિક) ગુણધર્મ ઘા રૂઝવામાં મદદ કરે છે. તેનું શોથર (બળતરા વિરોધી) કાર્ય પણ ચીરા પર અથવા તેની આસપાસની બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ ઘાના રક્તસ્રાવના નિયંત્રણમાં તેમજ બળતરાના સંચાલનમાં મદદ કરે છે, ઘાના ઉપચારને સરળ બનાવે છે.

  Question. શું ચિર સંધિવામાં મદદ કરે છે?

  Answer. સંધિવા એ એવી સ્થિતિ છે જેમાં સાંધામાં સોજો આવે છે અને દુખાવો થાય છે. તેના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોને કારણે, ચિર તેલનો ઉપયોગ સંધિવાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરવા માટે પીડિત વિસ્તારમાં સ્થાનિક રીતે કરી શકાય છે. ચિરના ઘટકો બળતરા પ્રોટીનના કાર્યને દબાવી દે છે, જે સંધિવા સંબંધિત પીડા અને સોજો ઘટાડે છે.

  Question. ચિર રેઝિનના સ્વાસ્થ્ય લાભો શું છે?

  Answer. ચિર રેઝિનના બળતરા વિરોધી ગુણો બળતરા ઘટાડવામાં મદદ કરે છે તેવું માનવામાં આવે છે. જ્યારે અસરગ્રસ્ત વિસ્તારને સ્થાનિક રીતે સંચાલિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે બર્નિંગને પણ ઘટાડે છે. ચિર પેસ્ટનો ઉપયોગ પોપચાના નીચેના અડધા ભાગને સાફ રાખવા માટે પણ કરી શકાય છે.

  ખીલ, પિમ્પલ્સ અને ઘાની સારવારમાં ચિર રેઝિન અસરકારક છે. તેના શોથર (બળતરા વિરોધી) લાક્ષણિકતાને લીધે, ચિર રેઝિન અમુક રોગોમાં બળતરા અને પીડાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.

  SUMMARY

  વૃક્ષના લાકડાનો સામાન્ય રીતે ઘરના બાંધકામ, ફર્નિચર, ચાની છાતીઓ, રમતગમતનો સામાન અને સંગીતનાં સાધનો સહિત વિવિધ ઉપયોગો માટે ઉપયોગ થાય છે. ઉધરસ, શરદી, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા, ટ્યુબરક્યુલોસિસ અને બ્રોન્કાઇટિસ માટે છોડના વિવિધ ભાગોનો ઉપયોગ એન્ટિસેપ્ટિક્સ, ડાયફોરેટિક્સ, મૂત્રવર્ધક પદાર્થ, રૂબફેસિએન્ટ્સ, ઉત્તેજક અને વર્મીફ્યુજ તરીકે થાય છે.